به گزارش تیتربرتر؛ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بین ایران و اعضای دائم شورای امنیت، اتحادیه اروپا وآلمان درتیرماه ۱۳۹۴با قطعنامه اجماعی شورای امنیت سازمان ملل به شماره ۲۲۳۱ به امضا رسید و موجب شد تا تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه مردم ایران لغو یا تعلیق شوند و ۶ قطعنامه پیشین شورای امنیت که از جهات مختلف، ایران را در تنگنای سخت تحریم قرار داده بود هم برداشته شدند.
به موجب سازوکار تعریف شده در این قطعنامه، دبیرکل سازمان ملل متحد موظف شد هر ۶ ماه گزارشی از نحوه اجرای این قطعنامه به شورای امنیت ارائه دهد و بر این اساس، این گزارش به طور رسمی در شورا قرائت شد و سایر اعضا نیز درباره آن تبادل نظر کردند.
در این نشست که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم مشارکت داشت، اعضای شورای امنیت به جز آمریکا به طور کامل از برجام حمایت کردند.
آنها همچنین یکجانبهگرایی آمریکا در اعمال تحریم علیه ایران و خروج از برجام را مورد انتقاد قرار دادند و تاکید کردند تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران بر اساس آنچه که آمریکا ارائه داده است، خلاف برجام و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.
جزییات سخنان ظریف در نشست شورای امنیت
محمدجواد ظریف سهشنبه شب در نشست مجازی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ سخنرانی کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سهشنبه در نشست مجازی شورای امنیت بر ضرورت ایستادگی در برابر یکجانبهگرایی آمریکا تأکید کرد و هشدار داد که در صورت تسلیم شورای امنیت در برابر این یکجانبهگرایی، یک نسل عقبگرد در حاکمیت قانون رخ خواهد داد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ابتدا اظهار داشت: مایلم سخنرانی خود را با همان عباراتی آغاز کنم که نخستوزیر مصدق ۵۹ سال قبل در این شورا به کار برد. او گفت: «شورای امنیت تأسیس شد تا ملل بزرگ و کوچک بهطور یکسان بتوانند دور یک میز بنشینند و برای حفظ صلح مطابق با اهداف و اصول ملل متحد همکاری کنند. شورا نمیتواند وظیفه خطیر خود را انجام دهد، مگر اینکه قدرتهای بزرگ به اصولی که شورا برای محقق کردن آنها ایجاد شده است احترام بگذارند.»
بیشتر بخوانید: بهانه های جدید آمریکا برای تحریم ایران
ظریف سپس هشدار داد: چنانچه بار دیگر شورا تعلل ورزد، به منزله یک نسل عقبگرد در چندجانبهگرایی و حاکمیت قانون خواهد بود. همه ما طی سالهای گذشته شاهد بودهایم که چگونه یکجانبهگرایی بدخواهانه آمریکا بهصورت هدفمند به نهادها و همکاریهای بینالمللی هجمه وارد کرده است.
وی افزود: ایران و سایر اعضای جامعه بینالمللی شاهد بودهاند که دولت آمریکا از ۸ مه ۲۰۱۸ [زمان خروج آمریکا از برجام]تاکنون بهطور مداوم قطعنامه ۲۲۳۱ که خود از بانیان آن بوده را نقض کرده و سایر کشورها را نیز برای پیوستن به خودش در نقض متنی که خود ارائه داده، تشویق میکند.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: «مسئله خطرناکتر این است که برای اولین بار در تاریخ سازمان ملل متحد، یک عضو دائم شورای امنیت به مجازات دولتهای قانونمدار و اشخاص حقیقی به اتهام عدم نقض قطعنامه شورا میپردازد؛ قطعنامهای که بر «ارتقاء و تسهیل توسعه تعاملات اقتصادی و تجاری عادی و همکاری با ایران» تأکید میکند.
تحلیل تختروانچی از نتیجه شورای امنیت
مجید تختروانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، پس از نشست شورای امنیت که با موضوع قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، عصر سهشنبه در یادداشت توئیتری خود نوشت: امروز بار دیگر اعضای شورای امنیت حمایت خود را از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اعلام کردند. سخنان آنها ثابت کرد که از حرکت آمریکا برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران که نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است پشتیبانی نمیکنند.
وی تصریح کرد: آمریکا باید پیش نویس قطعنامه نگونبخت خود را به سرعت کنار بگذارد پیش از آنکه بار دیگر رد شود.
گفتنی است؛ واشنگتن ماههاست که برای جلوگیری از پایان ممنوعیت تسلیحاتی ایران با کشورهای همفکر خود مشغول رایزنی است و کارزارهای دیپلماتیک را در پایتخت های منطقه پیگیری کرده است. اعضای باقیمانده برجام به ویژه روسیه و چین با قطعنامه پیشنهادی آمریکا که در تضاد کامل قطعنامه ۲۲۳۱ است، مخالفت کردهاند.
چرا نتیجه شورای امنیت برای ایران مهم بود؟
نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره قطعنامه ۲۲۳۱ فرصتی دوباره برای ایران شد تا پس از ۶۹ سال از سخنان دکتر محمد مصدق، هشدار دهد به فشار دولتهای خارجی یا نهادهای بینالمللی، تن در نمیدهیم.
۲۳ مهرماه ۱۳۳۰ دکتر محمد مصدق نخست وزیر وقت ایران پس از آنکه انگلیس پرونده ایران را در پی ملی کردن صنعت نفت به شورای امنیت ارجاع داد، به نیویورک رفت و درباره عملکرد این شورا گفت: «این دولت ها این سازمان را بوجود آوردند تا از طریق بازوی اجرایی اش ـ شورای امنیت ـ منافع شان را حفظ کند. اگر یک دولت بزرگ عضو شورای امنیت که از امتیاز (حق وتو) برخوردار است، بخواهد موضوعی را که در صلاحیت این شورا نیست، برای رسیدگی به آن قبولاند نظیر مورد مساله جاری نفت ایران، در این صورت شورا چیزی جز یک آلت دست و یک ابزار برای مداخله در کشوری ضعیف و بپاخاسته و بی حق ساختن آن نخواهد بود و نخواهد توانست ماموریت حفظ صلح و امنیت در جهان را به انجام برساند. اگر اعمال نفوذ دولت های دارنده حق امتیاز (وتو) که این امتیاز را خودشان برای خود قائل شده اند ادامه یابد، اعتماد ملل بتدریج از شورای امنیت سلب خواهد شد، نسبت به آراء آن بی اعتنا خواهند شد و نظم در جهان پایدار نخواهد بود.»
آن روز مصدق از یک دستاورد بزرگ ایران در برابر زورگویی یک قدرت جهانی ایستاد و به شورای امنیت هشدار داد و اکنون پس از ۶۹ سال، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از دستاورد بزرگ دیگری، سازمان ملل و شورای امنیت آن را به چالش کشید.
این دستاورد که حاصل مذاکرات فشرده و سخت دیپلماتیک دولت یازدهم بود و خود را در قالب برنامهای به نام «برجام» نمایان ساخت، با روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید با حمایت رژیم صهیونیستی، برخی کشورهای منطقه و تندروهای آمریکایی تحت شدیدترین فشار قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: نتیجه نشست شورای امنیت درباره برجام چه شد؟
این برنامه توانست تحریمهای جهانی علیه ایران را که در قالب ۶ قطعنامه شورای امنیت به تصویب رسیده بود را لغو کند و محدودیتهایی که سالها بر ایران تحمیل شده بود را در یک برنامه منسجم و کابردی، برطرف سازد که نمونه آن پایان دادن به تحریم تسلیحاتی ایران پس از ۱۳ سال است.
این ممنوعیت در ۲۷ ماه مهر امسال برای همیشه پایان مییابد اما دولت ترامپ میخواهد مانع از تحقق آن شود و در این زمینه بسیاری از کشورها اعم از اروپا و حتی دبیرخانه سازمان ملل را تحت فشار و ارعاب قرار داده است تا با آن همراهی کنند.
نشست امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، فرصتی دوباره فراهم کرد تا بار دیگر جهان صدای مردم ایران را بشنود که در ۲ سال گذشته تحت تروریسم اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی آمریکا دچار مشقت فراوان شدهاند و کشورهای مدعی حقوق بشر همچون آلمان که نماینده آن بی ارتباط با موضوع توافق هستهای ایران، به آزادی بیان و مطبوعات در ایران اشاره کرد، هیچ اقدام ملموسی برای کمک به آنها نکردهاند.
اظهارات طوفانی رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در این نشست که روز سهشنبه به صورت مجازی برگزار شد، مستدل و مبتنی بر حقایق و واقعیتهایی بود که همتای آمریکایی تاب شنیدن آنها را نداشت و میدانست که نباید بنشیند تا شماتتهای دیپلمات با سابقه ایران را تحمل کند.
از این رو، به محض پایان یافتن سخنرانیاش، نشست را به سفیر خود سپرد و حتی نخواست بشنود که متحدان آمریکا به ویژه اروپاییها درباره برجام، قطعنامه ۲۲۳۱ و یکجانبهگرایی واشنگتن چه میگویند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو