تیتربرتر؛ غار پراو کرمانشاه به عنوان یکی از خطرناک ترین غار های ایران می شناسند که جان چندین غارنورد را تا کنون گرفته است در این مطلب با این غار عجیب و بسیار خطرناک که تا سالهای بسیاری غیر قابل پیمایش تلقی میشد آشنا می شویم.

مکان غار پراو کجاست؟

در ۱۲ کیلومتری شمال شرق کرمانشاه، کوهی به نام پرآو  قرار دارد که به عنوان یکی از بلندترین قله های استان مشهور است و در کنار روستای چالآ نمود پیدا می کند . بیش از ۴۰ سال پیش گروهی از مهندسین و زمین شناسان انگلیسی در حین عملیات نقشه برداری و تحقیقات در ارتفاعات زاگرس متوجه دهانه یک غار شدند و با توجه به تجربیات خود در باره بافت زمین شناسی منطقه  احتمال وجود غاری عظیم را در محل می دهند.

غار پراو که مسیر سختش از آن غاری متفاوت ساخته و رفتن به داخلش دل شیر می خواهد. روزگاری این غار بزرگ ترین غار عمودی دنیا بود اما با گذشت زمان غارهای بزرگ تر دیگری هم در جهان کشف شدند. این غار از آن غارهای معمولی نیست، اینجا غاری سرد و عمودی است و باید قبل از رسیدن به دهانه ورودی اش، کوه را تا ارتفاع ۳۰۵۰ متری بالا بروید.

پراو یا پرآب

در این غار، آبی جاری است که از ذوب شدن یخچال های زیرزمینی غار پراو جریان یافته است، پس بی دلیل نیست که اسم این غار را پراو به معنی پرآب گذاشته اند. وجود این آب و ارتفاع بلند این غار باعث شده که هوای غار به شدت سرد باشد و دمایی بین ۱ تا ۳ درجه سانتیگراد داشته باشد پس اگر غارنوردی حرفه ای هستید و دلتان ماجراجویی می خواهد برای کشف این غار ماه های بهار و تابستان را انتخاب کنید چون در ماه های پاییز و زمستان سردی هوا ورود به آن را غیرممکن می کند.

مطالب مرتبط: لیست خیره کننده ترین آتشفشان های جهان

کشف و پیمایش غار پراو

غار پراو برای اولین بار در سفر تحقیقاتی یک گروه غارنورد انگلیسی، در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به رهبری جان میدلتون کشف شد و گروه به عمق ۷۵۰ متری غار دست یافتند. سفر اکتشافی بعدی در سال ۱۳۵۱ به رهبری دیوید جادسون بود که با حمایت انجمن سلطنتی جغرافی و گروه غارشناسان انگلستان با هدف پیشروی بیشتر و به منظور دستیابی به رکورد جهانی، انجام شد. علی‌رغم تلاش‌های زیاد گروه ۱۶ نفره انگلیسی، این کار میسر نشد و غار پراو در عمق ۷۵۱ متری به یک حوضچهٔ گلی به طول ۵۰ متر ختم شد. این موضوع، یک اصطلاح ماندنی در غارنوردی به جای گذاشت. به این معنی که اگر یک غار بزرگ، که امید به گسترش آن می‌رود، ناگهان به آخر خود برسد، می‌گویند: پراوئی شد.

در سال ۱۳۵۴ یک تیم لهستانی از غار پراو دیدن کرد. رسیدن به حوضچه آخر آن و گرفتن عکسی از پرچم انگلیسی‌های باقی‌مانده از سال ۱۳۵۱، تأیید دوباره این مطلب بود که غار به راستی تمام شده‌است.

اولین تلاش جدی ایرانی‌ها برای پیمایش غار، در سال ۱۳۶۸ توسط تیم کانون کوهنوردان کرمانشاه، به سرپرستی آقای بهمن مشتکوب، سرپرست فنی آقای کریم اسدآبادیان، مسئول امداد و نجات آقای حشمت حیدریان و مسئول تدارکات هوایی آقای بهروز ایزدی، انجام شد که به دلیل بارش باران و سرازیر شدن آب در غار ناتمام ماند.

اما غارنوردان کانون کوهنوردان کرمانشاه، بار دیگر در سال ۱۳۷۰، به سرپرستی آقای بهمن مشتکوب و سرپرست فنی آقای فرامرز دزفولی موفق شدند به عنوان اولین گروه ایرانی تا انتهای غار را پیمایش کنند و رکورد تلاش‌های نافرجام ایرانیان را بشکنند. در طی سال‌های بعد، بازدید از غار توسط گروه‌های کوهنوردی و غارنوردی ایرانی شروع شد که اغلب به حوضچه انتهای غار یا گاهی به کشف راه‌های جدید انجامید.

درسال ۱۳۷۲ تیم دونفره محمدنوری و قدیر یزدانی بعنوان دومین تیم ایرانی، در اقدامی متحیرانه و خاص، اقدام به پیمایش سبکبار، بدون لجستیک و کاملاً آلپی دونفره، با حدود ۴۰۰ کیلو بار طی ۱۳ روز غار را پیمایش کرده و به سلامت خارج شدند. درسال ۱۳۷۳ نیز تیم چهارنفره کروه سه کل کرمانشاه با بهره جستن از طنابهای داخل غار، طی یک برنامه سه روزه به حوضچه انتهایی رفته و مراجعت کردند و نام خود را بعنوان سومین تیم پیمایش کننده ثبت کردند.

در سال ۱۳۷۴ چهارمین تیم ایرانی را تیمی از غارنوردان خراسانی تشکیل می‌دادند که سه نفر آنها موفق شدند ضمن پیمایش کامل غار کمترین زمان ممکن پیمایش و خروج را به مدت ۵۶ ساعت به نام گروه آزادگان مشهد ثبت نمایند و اولین تصاویر ویدئویی را از چاه و قسمتهای انتهایی غار خارج کنند.

در سال ۱۳۸۳، یک تیم غارنورد، از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه، به انتهای غار رفته و یک غواص به داخل حوضچهٔ آب فرستادند. نتیجه آن بود که عمق حوضچه ۳ متر اندازه‌گیری شد و فهمیدن این واقعیت که این حوضچه بسته‌است و به جایی راه ندارد نتیجه آن بود. در سال ۱۳۸۴، یوری اودوکیموف در راًس یک گروه کوچک از روسیه، از غار پراو دیدن کردند و به عمق ۴۰۰ متری رسیدند و در سال ۱۳۸۵ دوباره بازگشتند، ولی به علت بدی هوا نتوانستند ادامه دهند.

سال ۱۳۸۱ لیلا اسفندیاری، غارنورد و هیمالیا نورد سرشناس و عضو باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند به عنوان اولین زن ایرانی موفق به پیمایش کامل غار پراو، عمیق‌ترین غار ایران در استان کرمانشاه شد.

قربانیان غار پراو

اولین حادثه جدی در پیمایش غار پرآو برای محقق و غار شناس معروف کشورمان چنگیز شیخلی رخ داد . وی در سال ۱۳۵۳ هنگام بیرون آمدن از چاه سوم به عمق 37 متر که نامش اروئیکا است ، سقوط کرده و تا زمان رسیدن گروه امداد ، به مدت ۲۰ ساعت در حالت معلق باقی ماند. 

اولین جان باخته سعید امینی ثانی بود که در سال 1375 پس از یک بار پیمایش موفق درسال 1374 همراه تیم آزادگان مشهد، به منظور تهیه مستندی به نام پلکانی به سوی تاریکی برای صدا و سیمای مرکز خراسان وارد غار شد . جالب اینجاست که او نیز مانند چنگیز شیخلی درحین صعود از چاه سوم دچار حادثه شده و پس از سقوط ، جان خود را از دست داده است.

شاید دلخراش ترین حادثه مربوط به سال 1381 باشد. کاظم فریدیان ( سرپرست ) ، امیر احمدی ، علی رحیمی ، لیلا اسفندیاری ، ویکتوریا کیانی راد و رحیم دانایی از باشگاه کوهنوردی دماوند و یوسف سوری نیا از گروه سه کل کرمانشاه تصمیم به پیمایش غار می گیرند. آنها به دو گروه 3 و 4 نفره تقسیم می شوند. در روز 14 مهر  گروه اول متشکل از فریدیان ، دانایی ، اسفندیاری و سوری نیا وارد غار می شوند  و صبح روز بعد به پایین چاه ۲۶ و انتهای غار رسیده و بلافاصله بازگشت خود را آغاز می کنند . در همین روز ، گروه دوم نیز وارد غار شده و در بعدازظهر آن روز  در بالای چاه 16 با گروه اول که در حال بازگشت بودند روبرو می شوند و علی رغم وجود خطرات به راه خود ادامه می دهند.

امیراحمدی ، ویکتوریا کیانی راد و علی رحیمی با ادامه پیمایش ، انگیزه های بیشتری را برای رسیدن به انتهای غار پیدا می کنند و در صبح روز بعد انتهای غار پرآو موفقیت خود را جشن می گیرند .اما به هنگام بازگشت ، دچار حوادثی می شوند که ویکتوریا کیانی راد با سقوط در چاه 18 و امیر احمدی در کنار چاه 18 جان خود را از دست می دهند.متاسفانه اجساد آنها را نتوانستند از غار بیرون بیاورند و در جان‌پناه چاه شماره هجدهم در حفره‌ای گذاشته و درب آنرا مسدود کردند.

خلیل عبد نکویی کوهنورد و عکاس باسابقه همدانی که در کارنامه او صعود به قله موستاق آتا، لنین، کورژنوسکایا، آرارات و هفت هزارمتری اورست وجود دارد در سال 1387 در زیر چاه 11 جان خود را از دست داد.

پدرام بوچانی از اعضای یک گروه مستقل کوهنوردی از شهرستان دالاهو که در هنگام فرود از چاه شماره 8، با پاره شدن طناب به پایین سقوط کرده و در شهریور ۱۳۸۹ دار فانی را وداع گفت.

گردآورنده:فرحان مرادی