تیتربرتر؛ استرس بیماری و اضطراب احساس ناخوشی، نگرانی یا تنشی است که شما در پاسخ به شرایط تهدید کننده یا فشارزا ارائه می دهید.استرس بیماری و اضطراب می تواند خفیف یا چنان شدید باشد که شما را به هراس افکند . به طور طبیعی استرس و اضطراب گذراست، ولی هر گاه مدت زمان طولانی دوام یابد یا در غیاب فشار روانی یا تهدید روی دهد، آنگاه باید بیماری تلقی شود .

استرس بیماری چیست؟

علل فیزیکی محیطی و اجتماعی استرس را اصطلاحاً عوامل استرس زا گویند؛ برخی استرس را پاسخ غیراختصاصی بدن به هر موقعیتی می‌دانند که نیاز به سازگاری داشته باشد؛ خواه موقعیت خوشایند باشد (ارتقای شغلی) و خواه ناخوشایند (اخراج ازکار)؛ البته یافته‌های جدید نشان می‌دهد که بین استرس ناشی از موقعیت مطلوب و نامطلوب تفاوت‌های فیزیولوژیک وجود دارد.

استرس با سلامتی و عملکرد ارتباط دارد؛ مقادیر کم آن موجب بهبود سلامتی و عملکرد می‌شود و مقادیر زیاد آن سلامتی را به خطر انداخته و عملکرد را دچار اختلال می‌کند.

تفاوت استرس بیماری و اضطراب

 استرس دلیل واضح و آشکار دارد اما اضطراب اغلب علت مشخصی ندارد و زمانی که فردی نگران است و از علت نگرانی و دلشوره خود آگاه است می‌توان گفت دچار اختلال استرس شده و زمانی که نگرانی و دلشوره‌های فرد بدون دلیل است و دلیل واضحی برای آن پیدا نمی‌کند می‌توان گفت که دچار اضطراب شده است.

بنابراین می‌توان گفت که ابتدا استرس ایجاد می‌شود و به دنبال آن اضطراب سراغ فرد می‌آید.عوامل استرس‌زا می‌تواند خوب و بد باشد و آنچه لازم به مداخله است، استرس‌زاهای منفی است و باید توجه داشته باشیم که استرس منفی و اضطراب، هر دو می‌تواند علاوه بر مشکلات جسمی، سلامت روان فرد را به خطر بیندازد. بنابراین برای ایجاد احساس آرامش لازم است عوامل استرس‌زا شناسایی شود و فرد از روش‌های مختلف برای ایجاد آرامش و کنترل در خود استفاده کند.برای ایجاد و حفظ آن لازم است سبک زندگی افراد بازبینی شود و اقدام به تغییر آن کنند.

مطالب مرتبط:

• استرس چیست و چگونه درمان کنیم؟
• داروی درمان استرس معده

عادات غذایی که باعث افزایش استرس می شوند:

کافئین و استرس:

فرد در اثر کافئین، برانگیخته و سرحال شده و می تواند هوشیارانه تر عمل کند، اما مصرف بیش از حد کافئین می تواند زیان آور و مسئله ساز باشد.

کافئین، هورمون های استرس را تحریک می کند و ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب و فشار خون گردد. کافئین و اسید موجود در قهوه باعث تحریک دیواره معده و روده ها می گردد.

مصرف بیش از حد آن می تواند سبب برانگیختگی، اضطراب، بیقراری و پریشانی، اختلال در خواب یا سر گیجه شود. نوشیدن ۵ فنجان قهوه یا بیشتر در روز می تواند این علائم را ایجاد کند.

اثر استرس زایی کافئین در افراد مسن بیشتر است و با کاهش مصرف قهوه نسبت به قبل، پدیدار می شود.

قند و استرس:

امروزه مصرف مواد غذایی شیرین در میان مردم افزایش یافته است.

به طور متوسط یک پنجم کالری مورد نیاز بدن از قند تصفیه شده تأمین می گردد.

اگر چه قند ماده اعتیاد آوری نیست، ولی می تواند به طور بی رویه و مضر مورد استفاده قرار گیرد.

مصرف زیاد قند همچنین می تواند با تأثیر گذاشتن در میزان قند خون، باعث افزایش اختلالات روانی و جسمانی گردد. یک غذای قنددار می تواند سریعا قند خون را بالا برد.

مصرف مداوم مقادیر زیادی از قند می تواند ترشح انسولین در بدن را تسریع بخشد و کاهش ناگهانی مصرف قند، می تواند سطح قند خون را خیلی پایین بیاورد.

اگر فردی غذای پر قند و شیرین مصرف نماید و یک ساعت بعد احساسات ناخوشایند ناشی از سطح پایین قند خون را تجربه کند، ممکن است برای فرو نشاندن احساس گرسنگی، دوباره تمایل به مصرف مواد قندی پیدا کند و روند قبلی تکرار شود. این سیکل معیوب مصرف زیاد قند و بروز علائم پایین بودن قند خون، استرس زا است و شخص را در انجام وظایف و تکالیف روزانه دچار ناتوانی می نماید.

توصیه های تغذیه ای برای کاهش استرس بیماری

• مصرف روزانه ۳ لیوان شیر را فراموش نکیند.
• برای ایجاد آرامش در خود از ۱ لیوان شیر گرم به همراه ۲ عدد خرما استفاده کنید.
• ماست را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
• مواد حاوی کلسیم برای انتقال پیام های عصبی به عضلات نقش مهمی دارند.
• مصرف ماست قبل از خواب را به علت دارا بودن اسید لاکتیک بیشتر توصیه می کنیم.
• مصرف روزانه ۱ لیون آب میوه طبیعی فصلی توصیه می شود.
• برای صبحانه از مواد غذایی پر فیبر، ماست یا پنیر کم چرب و نان سبوس دار استفاده کنید.
• از مصرف شیرینی جات در میان وعده خودداری کنید.
• مصرف جوشانده لیمو عمانی و گل گاوزبان در مواقع استرس توصیه می شود.
• از مواد غذایی سرشار از ویتامین B،C ، D حتماً استفاده کنید.
• گوجه فرنگی، فلفل دلمه، مرکبات، توت فرنگی و کیوی به علت داشتن ویتامین C در تقویت قدرت فکری و آرامش اعصاب نقش به سزایی ایفا می کنند.
• جوانه ها، غلات سبوس دار، حبوبات، لبنیات، جگر، گوشت قرمز و تخم مرغ حاوی مقادیر بالایی از ویتامین D هستند که در آرامش فرد و در تقویت حافظه مؤثرند.
• جگر ، گوشت قرمز و ماءالشعیر حاوی ویتامین های گروه B هستند. ویتامین های گروه B باعث کاهش استرس می شوند.

رژیم مناسب یک فرد دارای استرس بیماری باید دارای موارد زیر باشد :

• انواع میوه جات و سبزی جات در طول روز مخصوصا مواد سرشار از ویتامین C.
• مصرف روزانه ۳ لیوان شیر به طور منظم
• حذف کامل سوسیس و کالباس از برنامه غذایی خود
• مصرف غذا های کم حجم، ولی مقوی در میان وعده

علایم استرس بیماری و اضطراب:

۱ – تپش قلب

۲ – احساس درد در قفسۀ سینه (گاهی خیلی شدید)

۳ – احساس خفگی

۴ – احساس خواب آلودگی

۵ – خستگی چشم

۶ – نیاز به دفع مزاج

۷ – اسهال، تهوع و استفراغ

۸ – حوصلۀ هیچ کس را نداشتن

۹ – سردرد و داغی بدن

۱۰ – فشار خون بالا

۱۱ – مشکل در تنفس

۱۲ – خشک شدن دهان

۱۳ – تعریق زیاد

۱۴ – سرگیجه

۱۵ – سوزش معده

راههای سادۀ مهار استرس بیماری و اضطراب

اکنون که علائم حالت استرس بیماری و اضطراب را کاملا دریافتیم، باید به دنبال راههای مهار آن باشیم. ابتدا بدانیم که مغز انسان بهترین داروها را می‏سازد و بهترین درمان ها را در خودش گنجانده است. فقط راه استفاده از آنها را باید یافت و آن هم نیاز به کمی تمرین و ممارست دارد.

راههای مهار استرس بیماری و اضطراب

۱ – نفس عمیق به مدت چند دقیقه

۲ – پیاده روی و قدم زدن

۳ – سرگرم شدن به کاری خاص مثلا نظافت منزل یا رانندگی (پرت کردن حواس خودمان به جایی دیگر)

۴ – تماس با چند دوست (حضوری یا تلفنی)

۵ – گوش دادن به یک موسیقی بی‏کلام

۶ – ورزش و تحرک (ترجیحا در جمع)

۷ – تفکر و تجسم مثبت از موقعیتی دیگر و مکانی دیگر

۸ – در آغوش کشیدن کسی که دوستش داریم

۹ – عدم توجه به علائم استرس

۱۰ – مدیتیشن و ریلکسیشن

۱۱ – تماشای طبیعت، دریا

۱۲ – توکل به خدا و سپردن همه چیز به دست او

آنچه دیگران می خوانند:

• هنگام حمله صرع چه کنیم؟
• صرع و اختلالات روانی

گردآورنده : مریم بالوی فیلی