به گزارش تیتربرتر، رشد افسانهای بورس درحالی ادامه مییابد که به لحاظ متغیرهای اقتصادی حاکم بر سودآوری شرکتها نظیر نرخ ارز و قیمتهای جهانی کالا نهتنها نشانه مساعدی دیده نمیشود بلکه میتوان گفت نوسانات در این بخش در هفتههای اخیر یکسره به ضرر سودآوری شرکتها رقم خورده است. طبیعتا، در رابطه با قیمتهای جهانی، شیوع ویروس کرونا نقش منفی ایفا کرده است.
در رابطه با نرخ ارز هم برخی از رونق بورس بهعنوان جذبکننده نقدینگی و مهارکننده بازارهای موازی یاد میکنند. به این ترتیب، آنچه مسیر این روزهای بورس را تعیین میکند تنها ورود بیمحابای نقدینگی به بازار سهام است.
در همین راستا، خرید بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان توسط سرمایهگذاران حقیقی از حقوقی در فروردین ماه نه تنها دو برابر ماه اسفند است بلکه به تنهایی بیش از ۶۰ درصد ورود این نقدینگی در کل سال ۹۸ را پوشش میدهد. با توجه به سپرده شدن مهار قیمتها به دست روند نقدینگی و تضعیف ارتباط آن با واقعیت اقتصادی، طبیعتا پیشبینی نقطه پایانی اوج کنونی ممکن نیست.
رکورد شکنی بی سابقه بورس
معمولا در هر مقطع زمانی اجماع اکثریت فعالان بازار درخصوص روند آتی در بازه مشخصی قرار دارد. بهعنوان نمونه، در شرایط کنونی بخش مهمی از فعالان بازار پیشبینی تداوم رشد شاخص بورس تا سطح یک میلیون واحد را در سال ۹۹ دارند. نکته جالب اما این است که در برخی مقاطع تاریخی، آنچه اتفاق میافتد، کاملا از اجماع سرمایهگذاران دور است؛ یکی از این مقاطع دوازده ماه گذشته است.
در اردیبهشت سال گذشته شاید اگر به اجماع بازار رجوع میشد، با فضایی مشابه امروز بازدهی ۴۰ تا ۵۰ درصدی از سطح شاخص مزبور محتمل تصور میشد. همچنین، درخصوص نرخ ارز که در بازه ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان در بازار آزاد بود نیز احتمالا رشدی درحدود ۲۰ تا ۲۵ درصد برای یک سال آینده پیشبینی میشد. به عبارت دیگر، رشد واقعی بورس (به دلار) در افق یکساله بین ۲۰ تا ۲۵ درصد برآورد میشد. آنچه در عمل اتفاق افتاده است اما این بوده که دلار از آن مقطع کمتر از ۱۰ درصد رشد داشته است.
اما رشد شاخص در این دوره به دلار بیش از ۲۵۰ درصد بوده؛ وضعیتی که شاید هیچ عضوی از جامعه کارشناسان بورس در آن زمان پیشبینی نمیکرد. یک نمونه دیگر، تغییرات نسبت قیمت بر درآمد سهام است. باز هم کمتر تصور میشد که این نسبت کلیدی در اردیبهشت ماه ۹۹ رکورد اوج تاریخی سال ۸۳ را بشکند و در هفته جاری از ۱۵ واحد نیز فراتر برود. یک مورد مشابه مربوط به عکسالعمل بازار سهام ایران به بحران جهانی است.
باز هم اگر روزی از فعالان بازار سوال میشد که اگر قیمتهای نفت، روزی به زیر صفر برود یا شاخص مواد خام بیش از ۳۰ درصد در عرض سه ماه افت کند، آیا امکان دارد شاخص کل بورس تهران در همان دوره بیش از ۸۰ درصد رشد کند؟
احتمالا پاسخ اکثریت مخاطبان به این پیشبینی منفی بود. اما واقعیت این است که همه اینها در ابعادی بسیار دور از انتظارات اتفاق افتاده است. نتیجهای که شاید بتوان از این اشارات گرفت این است که آنچه پیش روی بازار است هم تا حد زیادی میتواند با انتظارات عمومی متفاوت باشد.
تمرکز بر عوامل رفتاری و نموداری
در شرایط کنونی بازار سهام، یکی از متداولترین ابزارها در جهت تحلیل و گمانهزنی در مسیر آتی عبارت از تمرکز بر عوامل رفتاری و نموداری است. یکی از ابزارهای موثر در این راستا، که به درک نوسانات هیجانی از جمله طمع و ترسهای افراطی کمک میکند، تئوری موسوم به الیوت است.
این تئوری مفصل، ابعاد متعددی دارد اما شاید بخشی از این دیدگاه که مربوط به بحث کنونی است پیشبینی زمان پایان موجهای صعودی هیجانی و گسترده است. در این راستا، معمولا این نظریه مطرح میشود که میزان رشد قیمت در فازهای پایانی صعودی به نحو محسوسی کندتر از روند اخیر میشود.
تلفیق این نگاه با آمار خالص خرید سرمایهگذاران حقیقی از حقوقی میتواند این معیار را به دست دهد که نقطه نزدیک به پایان روند صعودی احتمالا در جایی خواهد بود که بهرغم ادامه ورود نقدینگی جدید، رشد قبلی کند و اصطلاحا از نفس میافتد. به عبارت دیگر، از آهنگ و دامنه رفتار صعودی در پایان این مسیر کاسته میشود. این اتفاق البته در شرایط کنونی نشانه منطبقی بر بورس تهران ندارد اما میتوان برای تخمین نقطه پایانی روند کنونی، نیمنگاهی به مبانی تجربی آن داشت.
هفته طلایی بورس
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز پنجشنبه (چهارم اردیبهشت) به عدد ۷۴۱ هزار و ۹۵۲ واحد رسید که در مقایسه با پایان هفته گذشته حدود ۱۵ درصد رشد را تجربه کرد.
در پنج روز معاملات هفته جاری، شاخص بورس ۹۶ هزار و ۱۹۰ واحد افزایش داشت؛ شاخص کل در پایان روز چهارشنبه (۲۷ فروردین) با عدد ۶۴۵ هزار و ۷۶۲ واحد به معاملات پایان داد که این رقم در روز پنجشنبه (چهارم اردیبهشت ماه) به عدد ۷۴۱ هزار و ۹۵۲ واحد رسید.
شاخص آزاد شناور در آخرین روز معاملات هفته گذشته ۸۲۲ هزار و ۷۲۴ واحد بود که در روز چهارشنبه این هفته به رقم ۹۴۱ هزار و ۸۶۳ واحد رسید و افزایش ۱۱۹ هزار و ۱۳۹ واحدی را رقم زد.
همچنین شاخص کل (هم وزن) در پایان هفته گذشته ۲۲۵ هزار و ۵۵۸ واحد بود که در هفته جاری این عدد به ۲۵۲ هزار و ۵۷ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) از ۱۵۰ هزار و ۱۰ واحد به عدد ۱۶۷ هزار و ۵۷۰ واحد رسید.
بیشتر بدانید:جزئیات سرمایه گذاری در بورس 99
در پنج روز معاملاتی این هفته بازار سرمایه نمادهای بانک ملت، بانک تجارت، فولاد مبارکه اصفهان، گلوکوزان، سرمایه گذاری خوارزمی، پالایش نفت اصفهان و شرکت ملی صنایع مس ایران در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.
در هفتهای که گذشت شیمیایی، بانکها، فرآوردههای نفتی، صنایع غذایی به جز قند و شکر، سرمایه گذاریها، مواد دارویی، فلزات اساسی، سیمان، خودرو و قطعات، بیمه و بازنشسته، کانیهای غیرفلزی، کانیهای فلزی و چند رشتهای صنعتی با رشد مثبت بر شاخص کل همراه بودند.
هفتهای که گذشت بانکها و موسسات اعتباری، سرمایه گذاریها، فرآوردههای نفتی، شیمیایی، فلزات اساسی، سیمان، آهک و گچ، مواد دارویی، صنایع غذایی به جز قند و شکر، خودرو و قطعات، بیمه و بازنشستگی، کانههای فلزی، صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله، انبوه سازی املاک و مستغلات، حمل و نقل انبارداری و ارتباطات، واسطهگریهای مالی و پولی، محصولات کاغذی، محصولات فلزی، فنی و مهندسی نسبت به دیگر صنایع بیشترین حجم معاملات را داشتند.
همچنین شیمیایی، فرآوردههای نفتی، بانکها و موسسات اعتباری، سرمایهگذاریها، فلزات اساسی، مواد دارویی، سیمان، آهک و گچ، خودرو و قطعات، صنایع غذایی به جز قند و شکر، کانه های فلزی، حمل و نقل، بیمه و بازنشستگی، محصولات فلزی، انبوهسازی املاک و مستغلات، واسطهگریهای مالی و پولی و صندوق سرمایهگذاری قابل معامله بیشترین میزان از ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.
رشد قیمت سهام با عملکرد همخوانی ندارد
نایب رئیس شرکت بورس تهران با اعلام این موضوع که درباره ۷۵ درصد از شرکت های بورس رشد قیمت سهام با عملکرد همخوانی ندارد، درباره حبابی بودن بورس تصریح کرد که این موضوع به همه بازار قابل تعمیم نیست اما تعداد شرکت های حبابی زیاد است.
محمودرضا خواجه نصیری ضمن اشاره به اتفاقات مهم و مثبت در بورس بر اهمیت هدایت نقدینگی و استمرار حضور افراد در بورس تاکید کرد اما نسبت به رشد بی محابای قیمت برخی شرکت ها هشدار داد. وی در این باره گفت: بر اساس مطالعات و بررسیهای صورت گرفته روی سهام شرکتهای حاضر در بورس در سال ۹۸، رشد قیمت ۷۵ درصد شرکتهای بورس از نظر تعداد و ۵۵ درصد آن ها از نظر ارزش با عملکرد این شرکتها همخوانی نداشته است.این مقام مسئول با اشاره به ۴۰۰ شرکت بورسی توضیح داد که درباره ۹۸ درصد شرکت ها، قیمت سهام شرکت ها در سال ۹۸ رشد کرده اما در مقابل انتظار رشد سودآوری و فروش آن ها با این رشد قیمتی همخوانی ندارد و عملکرد شرکت ها نتوانسته آن را پوشش دهد.
نایب رئیس شرکت بورس در تشریح تناسب رشد قیمتی سهام یک شرکت با رشد فروش و سودآوری آن گفت: به عنوان مثال در صورتی که شرکتی در سال ۹۸ رشد قیمت ۲۰ برابری را تجربه کرده و قیمت آن امروز ۴۰ برابر نسبت به کل فروش سالانه آن باشد ، بدان معناست که اگر این شرکت در ۴۰ سال آینده ، رشد فروشی نداشته باشد و با همین فروش ادامه دهد و ۴۰ سال با حاشیه سود ۱۰۰ درصد بفروشد، باز هم به قیمت ارزش امروزی خود نخواهد رسید.
خواجه نصیری، با بیان این که شرکتهای زیادی از این نوع در بازار سرمایه وجود دارد، افزود: اکنون در یک جامعه آماری متشکل از ۴۰۰ شرکت در حدود ۹۰ شرکت با P/E برابر ۵۰ وجود دارد اما وقتی تناسب سود انتظاری و فروش آن را بررسی میکنیم میبینیم که این شرکتها در سال ۲ درصد سود دارند. به گفته خواجه نصیری، طبق بررسی صورت گرفته تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد شرکتهای حاضر در بورس در سال ۹۸ با این منطق که رشد قیمت سهام موجب بهبود عملکرد شرکت ها می شود، ارزنده ارزیابی شدهاند.
عرضه اولیه جدید در راه است
پس از عرضه اولیه شستا و اعلام عرضه اولیه مجموعههای وابسته به نهادهایی بزرگی مثل بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، این بار نوبت به صندوق ذخیره فرهنگیان رسیده که مدیرعامل آن از عرضه اولیه زیرمجموعههای این صندوق خبر داده است.
در این مورد مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان اعلام کرده است که عرضه اولیه زیرمجموعههای صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس و فرابورس انجام خواهد شد.
مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان با پیشبینی روند سودآوری صندوق تا سال ۱۴۰۲ و تهاتر ۳۶۱.۱ میلیارد تومان مطالبات گفت: ورود به بورس بیشتر زیرمجموعهها دنبال میشود.
مهدی نیکدل با بیان اینکه سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان در سال مالی گذشته به بیش از ۱.۱ هزار میلیارد تومان رسید، گفت: پیشبینی میشود تا سال ۱۴۰۲ سالانه هزار میلیارد تومان به سود صندوق اضافه شود.
نیکدل درباره استراتژی ورود شرکتهای زیر مجموعه به بورس توضیح داد: ورود به بورس در بیشتر شرکتهایی که این توانمندی را داشته باشند بهعنوان یک اصل در راستای شفافیت و پرهیز از زمینههای فساد مطرح است. همچنین کاهش هرچه بیشتر بنگاهداری توسط صندوق و ورود به حوزههای سرمایهگذاری که اطمینان کافی از سودآوری آنها وجود داشته باشد، برنامههای مهمی است که با جدیت دنبال میکنیم.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مهمترین تصمیمهای صندوق، تشکیل هلدینگ خدماتی و تدوین استراتژی ارائه خدمات است که در این حوزه فعالتر شدن شرکت تامین مسکن فرهنگیان و ارائه اعتبار خرید به فرهنگیان که در مراحل پایانی است، بخشی از برنامههای در دست اجرا هستند.
براساس این گزارش، صندوق ذخیره فرهنگیان در حالی مالک ۲۹ شرکت و هلدینگ است که فقط شرکتهای پتروشیمی خراسان، بیمه معلم، ایران ارقام، بانک سرمایه، ماشینسازی اراک در بورس و فرابورس حضور دارند.
گرداورنده: معین کرمی