به گزارش تیتربرتر؛ در یک ماه اخیر با توجه به رشد قوی و خوب شاخص بورس در کشور همه به فکر سرمایه گذاری در بورس افتاده اند در ادامه با تیتربرتر همراه باشید.
آیا سرمایه گذاری در بورس 99 آینده دارد؟
بازار سهام پایان فروردین 99 را پرقدرت آغاز کرد و توانست با ثبت یکی از جدی‌ترین رشدها در سه ماه گذشته سقف جدیدی برای شاخص کل به ثبت برساند. به این ترتیب نماگر اصلی بورس تهران با صعود نزدیک ۲۰ هزار واحدی به ارتفاع ۵۶۷ هزار واحد رسید. دیروز بازیگران خرد بازار سهام با قدرت در موقعیت خرید قرار گرفتند و خالص تغییر مالکیت چشمگیر هزار و ۱۴۵ میلیارد تومانی را به نفع خود رقم زدند. در همین حال ارزش معاملات خرد بورس ۴ هزار و ۷۷۵ میلیارد تومان رقم خورد. رشد روزافزون ارزش معاملات می‌تواند ادامه صعود سهام را تضمین کند. ادامه جولان نقدینگی در بازار سهام باعث شده تا با وجود روند منفی بازار جهانی و انتظار برای اثر منفی کرونا بر عملکرد بنگاه‌ها و اقتصاد ایران و جهان سهام رکوردهای تازه‌ای را به ثبت برساند.
اکنون در شرایطی هستیم که درآمد بسیاری از مشاغل آب رفته است. خطوط مختلف حمل و نقل، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، رستوران‌ها و کافه‌ها و سایر کسب‌وکارها با کاهش فزاینده جریان درآمدی خود طی سه ماه اخیر مواجه شده‌اند و هنوز قطعی و مشخص نیست که این روند انقباضی تا کجا ادامه داشته باشد. این درحالی است که بسیاری از تعهدات هزینه‌ای بر عهده بنگاه‌هاست که با وجود بحران باید ادا شوند. از جمله، اجاره‌ها و بازپرداخت وام‌ها باید انجام شوند و مستمری کارکنان هم باید داده شوند. در نتیجه، تقاضا برای وام در چنین شرایطی از سوی مشاغل و کسب‌وکارهای مختلف به شدت افزایش یافته است.
اکنون نه‌تنها نرخ بهره در ساماندهی روابط وام‌گیرندگان و پس‌اندازکنندگان از شناوری لازم برخوردار نیست بلکه بازده حساب‌های سپرده در اقتصاد کشور با احتساب تورم تقریبا منفی ۲۰ درصد است. در نتیجه، با کمبود وجوه قابل پرداخت برای وام، تنگنای مالی بنگاه‌های فاقد نقدینگی کافی در گردش، نه‌تنها در کشور ما که در اقتصاد جهانی به بحرانی سراسری تبدیل شده است. ایده‌ای که می‌تواند به این بحث‌های به گل نشسته کمک کند اذعان به این نکته است که ناهار مجانی وجود ندارد. هنگامی که بانک‌های مرکزی اوراق خزانه می‌خرند یا از طریق بانک‌های عامل به توسعه پول و اعتبارات می‌پردازند، بالاخره این‌قدرت خرید باید از یک جایی بیاید. این‌قدرت خرید از کجا می‌آید؟ واقعیت این است که این‌قدرت خرید نهایتا با فروکاستن از ارزش پول می‌آید و بنابراین طبیعی است که انتظارات تورمی را تشدید کند.
در کنار «طرح بزرگ» باید تحریم‌ها و محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا و همچنین افت معنادار قیمت نفت را هم اضافه کرد که بزرگ‌ترین بازیگر اقتصاد کشور، یعنی دولت را تحت فشار گذاشته و ساختار تازه‌ای از انتظارات تورمی را فراروی عاملان اقتصادی، از جمله بورس‌بازان، قرار داده است و به این ترتیب خیل گسترده‌ای از دارندگان وجوه ریالی را به سمت تالار سهام کشیده است. اعلام نرخ ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومانی برای دلار توسط بازارساز هم نشانه دیگری از تاثیر سیاست‌های کنونی بر آینده قیمت‌ها در اقتصاد است.
بیشتربخوانید: کرونا، بورس ایران را فعال می کند؟
آیا در بورس 99 سرمایه گذاری کنیم؟
افزایش روزانۀ شاخص بورس که منشأ آن عمدتاً ورود پول‌های جدید است، اگرچه از دیرباز هدف و آرزوی مسؤولان سازمان بورس محسوب می‌شده، اما این‌بار به دغدغه و نگرانی آن‌ها بدل شده است.
تغییرات شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در بازۀ یک سال اخیر از حدود ۱۶۰ هزار واحد به نزدیک ۴۵۰ هزار واحد رسیده است.
البته باید توجه داشت که در مهرماه ۹۶ و قبل از جهش ارزی، شاخص کل بورس حدود ۸۶هزار واحد با قیمت دلار حدود ۴۰۰۰ تومان بوده است و در حال حاضر و با قیمت دلار ۱۳۵۰۰ تومان، افزایش شاخص تاحدود ۳۰۰ هزار واحد را می‌توان متأثر از افزایش قیمت ارز دانست. در این شرایط که نمودارها حاکی از آن است که شاخص‌های بازار، قیمت‌های متناسب با واقعیت‌های اقتصادی روز را پشت‌سر گذاشته‌اند، سازمان بورس نگران است که در صورت ادامۀ این روند، افزایش بیش‌از حد قیمت‌ها منجر به تشکیل حباب قیمتی شده و در آیندۀ دور یا نزدیک، بازار در معرض ریزش شدید ناشی از فروکش کردن ناگهانی حباب قرار گیرد و بسیاری از سرمایه‌گذاران با ضرر و زیان چشمگیری مواجه شوند.
البته پیشی گرفتن قیمت سهم از ارزش ذاتی آن لزوماً به معنای حباب قیمتی نیست. اگرچه در آینده دور یا نزدیک، بی‌تردید قمت بازار و قیمت ذاتی هر دارایی بلآخره به هم نزدیک خواهند شد، اما در صورتی که سرعت افزایش نقدینگی کشور مهار نشود، ممکن است این قیمت‌های ذاتی سهام شرکت‌ها باشند که در شرایط ناپایدار اقتصادی و در صورت افزایش مجدد قیمت ارز و سایر محصولات، خودرا به قیمت بازار برسانند.
۱- آموزش و اطلاع‌رسانی: سازمان بورس به درستی برنامۀ ارتقای دانش عمومی سرمایه‌گذاران در خصوص ماهیت فضای همراه با ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و هشدار به خریداران سهام جهت لزوم تنوع‌بخشی به دارایی‌ها و رجوع به صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا نهادهای تخصصی را در درستور کار قرار داده است. علاوه بر آن لازم است برنامه‌های آموزشی در خصوص اهمیت تحلیل‌های مالی بنیادی و امکان انتقال تجارب قبلی داخلی و بین‌المللی در شرایط مختلف بازار برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود.
۲- سلب مسئولیت: امضای بیانیه‌های ریسک که به درستی لازمۀ آغاز خرید و فروش در بازار بورس است، نه تنها زیان‌های احتمالی سرمایه‌گذاران از سازمان بورس سلب مسدولیت می‌کند، بلکه هشداری به انهاست مبنی بر اینکه معاملۀ سهام در بورس با ریسک همراه است و تضمینی برای سود وجود نخواهد داشت.
۳- افزایش شفافیت: بدون شک افزایش فشار به ناشران جهت ارسال اطلاعیه های به موقع و شفاف تر کردن گزارش‌ها در خصوص شرایط مالی و عملیاتی شرکت‌ها، قدرت و سرعت تحلیل سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد.
۴- توسعۀ ابزارهای مشتقه و فروش تعهدی: بدون شک راه اندازی قراردادهای آتی و فروش تعهدی (که قرار است در بورس تهران به زودی عملیاتی شود) به بهینه تر شدن باار کمک شایانی خواهدکرد. به طور خاص با فراهم شدن شرایط فروش تعهدی، امکان کسب سود از پائین رفتن قیمت سهام ایجاد شده و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای که قیمت تحلیلی یک سهم را پائین‌تر از قیمت بازار آن برآورد می کنند، امکان افزایش عرضۀ سهم مذکور از طریق اخذ موقعیت فروش تعهدی را خواهند داشت که نتیجتاً موجب جلوگیری از افزایش بی‌رویه و بعضاً کاهش قیمت‌ها خواهد شد.
۵- تسریع امکان انتشار اوراق سهام در بازار اولیه: کاهش موانع قانونی، تسهیل و تسریع توسعۀ بازار اولیه(افزایش سرمایه‌ها و عرضه های اولیه) فارغ از اینکه در دوران رونق یا رکود بورس به سر می بریم امری لازم و مفید است که به طور طبیعی موجب افزایش عرضه های اولیه در دوران رونق جهت جذب بخشی از نقدینگی موجود در بورس خواهد شد. توسعه بازار اولیه است که بخش واقعی اقتصاد را از محل رونق بورس بهره مند می گرداند؛ وگرنه صرف معاملات سهام در بازار ثانویه فایده چندانی برای تولید ندارد. ازین رو اهتمام جدی به توسعه بازار اولیه از راهکارهای ضروری به منظور افزایش ظرفیت بورس برای پذیرش نقدینگی جدید قلمداد می‌شود.
۶- توسعۀ صندوق های پروژه ای: تسریع در اعطای مجوز به شرکت های بزرگ برای ایجاد صندوق های سرمایه گذاری پروژه ای برای طرح های جدید و جذب منابع مالی مورد نیاز از طریق عرضه اولیه سهام آن صندوق ها نیز در عین افزایش ظرفیت بورس برای پذیرش منابع جدید، به توسعۀ اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال کمک می‌کند.
۷- همکاری با سازمان خصوصی سازی جهت تسریع هدفمند خصوصی سازی شرکت های دولتی: مقطع فعلی، فرصت مناسبی برای واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی است.
۸- بررسی طرح راه اندازی صندوقی در بورس به نام صندوق یارانه های انرژی با هدف سرمایه گذاری در پروژه های سودآور حوزه انرژی کشور که منابع ان به اختیار افراد متقاضی از محل یارانه های آنان و در ازای دریافت سهام صندوق، تأمین می‌شود.
۹- وضع قوانین موقتی به منظور ایجاد محدودیت بیشتر در خرید اعتباری سهام در صورت تداوم وضعیت موجود.
۱۰- حذف محدودیت نوسان روزانۀ سهام: در خصوص بازاری که بی محابا رشد می کند و قیمت برخی سهم ها از ارزش تحلیلی آن ها فاصلۀ زیادی می گیرد، وجود محدودیت کاهش قیمت، موجب کاهش حد ریسک زیان در ذهن خریداران سهام در قمیت های بالا خواهد بود چرا که فرض آن هااین است که در صورت ریزش قیمت، حد نوسان آن محدود است و لذا این محدودیت به افزایش تدریجی بی رویه قیمت سهم دامن می زند. از طرف دیگر ایجاد محدودیت افزایش قیمت در خصوص سهمی که بالاتر از قیمت ذاتی معامله می شود نیز موجل افزایش حجم معاملات در قیمت های بالا شده که هم کاهش قیمت را سخت تر می کند و هم تبعات سقوط احتمالی آتی آن را افزایش می دهد.
نبود سقف و کف تعیین قیمت روزانه سهم، اگرچه امکان نوسان شدید را به وجود می‌آورد اما سرعت برقراری تعادل در قیمت ها را نیز بهبود می بخشد. طبیعتاً در صورت مشاهده نوسانات شدید در یک سهم، امکان تعلیق نماد مربوطه و درخواست ارائه اطلاعات بروز توسط ناشر ضروری خواهد بود.
بدون شک بسیاری از راهکارهای فوق مد نظر مسؤولان سازمان بورس است و برخی نیز در حال پیاده سازی است. برخی پیشنهادها نیز ممکن است ازنگاه آنان کارایی لازم را نداشته باشد. آنچه مهم است و قطعاً مورد تأیید همۀ ذینفعان بازار است، بهره بردن از فرصت رونق بورس در جهت توسعۀ بخش مولد اقتصاد و کاهش احتمال تجربۀ زیان غیرمعمول توسط فعالان بازار به خصوص سرمایه گذاران جدید است.
شاخص بورس در اردیبهشت 99 چگونه بود؟
براساس معاملات امروز بورس، بیش از هفت میلیارد و ۹۳ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۸۲ هزار و ۱۸۸ میلیارد ریال داد و ستد شد.
همچنین شاخص کل (هم وزن) با سه هزار و ۸۹۷ واحد افزایش به ۲۴۶ هزار و ۱۶۰ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با دو هزار و ۵۹۱ واحد رشد به ۱۶۳ هزار و ۶۵۷ واحد رسیدند.
شاخص آزاد شناور نیز با ۲۲ هزار و ۴۲۶ واحد افزایش به رقم ۹۲۰ هزار ۱۴۰ واحد رسید، شاخص بازار اول ۱۳ هزار و ۵۲۴ واحد و شاخص بازار دوم ۳۰ هزار و ۶۳۴ واحد افزایش داشتند.
علاوه بر این در بین تمامی نمادها، نماد صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با دو هزار و ۷۷۰ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با یک هزار و ۵۷۳ واحد، بانک ملت (وبملت) با ۷۴۳ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) با ۶۸۵ واحد، پتروشیمی پردیس (شپدیس) با ۶۰۶ واحد، سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی (وصند.ق) با ۵۹۷ واحد و ملی صنایع مس ایران (فملی) با ۵۷۳ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند.
در مقابل نماد پتروشیمی شیراز (شیراز) با ۱۶۵ واحد، شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه) با ۱۱۲، هلدینگ داروپخش (وپخش) با ۷۳ واحد، پتروشیمی خارک (شخارک) با ۷۰ واحد، صنعتی بهشهر (غبشهر) با ۶۹ واحد از جمله گروه‌هایی بودند که افت شاخص بورس را رقم زدند.
برپایه این گزارش، امروز نماد بانک ملت، گلوکوزان، بانک تجارت، پالایش نفت اصفهان، ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان و صنایع پتروشیمی خلیج فارس در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند.
گروه فرآورده نفتی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه یک میلیارد و ۲۲۹ میلیون برگه سهم به ارزش ۱۲ هزار و ۴۸۳ میلیارد ریال داد و ستد شد.
بیشتر بخوانید: نوار رشد بورس تا چه زمانی ادامه دارد؟
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
شاخص فرابورس نیز نزدیک به ۱۵۳ واحد افزایش داشت و بر روی کانال هشت هزار و ۸۷۶ واحد ثابت ماند.
همچنین در این بازار دو میلیارد و ۶۷۹ میلیون برگه سهم به ارزش بیش از ۳۵ هزار و ۲۹۶ میلیارد ریال داد و ستد شد.
بیشترین تاثیر مثبت را در بین تمامی نمادها، نماد هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو)، پتروشیمی تندگویان (شگویا)، سرمایه گذاری صبا تامین (صبا)، فولاد هرمزگان جنوب (هرمز)، تولید نیروی برق دماوند (دماوند)، فرابورس ایران (فرابورس)، و سرمایه گذاری مس سرچشمه (سرچشمه) بر شاخص این بازار داشتند.
نماد گروه توسعه مالی مهر آیندگان (ومهان)، اعتباری ملل (وملل)، پتروشیمی غدیر (شغدیر)، پتروشیمی زاگرس (زاگرس) و قاسم ایران (قاسم) هم مانع از رشد بیشتر این شاخص شدند.
نویسنده: علی اکبر رضایی
