به گزارش گروه اجتماعی تیتربرتر؛ علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان شهر تهران با اشاره به رعایت توصیه های بهداشتی توسط مردم تهران در روز طبیعت، تصریح کرد: مردم حجت را بر مسئولان تمام کردند و در زمینه مسئولیت پذیری اجتماعی برگ زرینی را در کارنامه مشعشع خود رقم زدند.

وی افزود: افکار عمومی در انتظار تصمیمات قاطعانه، عالمانه و در عین حال برخوردار از ظرفیت های علمی و کارشناسی از سوی مسئولان است.

فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان شهر تهران ادامه داد: باید تصمیمات راهبردی ما در سطوح اجرایی کشور و استان مبتنی بر استفاده از نظرات کارشناسان حوزه سلامت باشد.

زالی مهمترین آفت مدیریتی در تقابل با اپیدمی را نگاه سهل انگارانه نسبت به بیماری عنوان کرد و افزود: هرگونه خلل در آرایش دفاعی ما در برابر این ویروس که با سختی های فراوان و شهادت تعدادی از عزیزان کادر درمان و پرداخت هزینه های متعدد اقتصادی و اجتماعی از سوی مردم حاصل شده، می تواند باعث خطرات سنگین راهبردی در حملات بعدی ویروس شود.

وی با تاکید بر ضرورت خودداری از هرگونه شتابزدگی در تصمیم گیری ها، گفت: هر تصمیم غیرکارشناسانه و بدون توجه به شواهد تاریخی برخورد با اپیدمی ها می تواند مخاطرات سنگینی را برای ما ایجاد کند، بنابراین امروز مردم بیش از هر زمان دیگری از مسئولان انتظار دارند که در تصمیم گیری ها بیش از گذشته از شواهد علمی و نظرات دلسوزانه کارشناسان حوزه سلامت بهره بگیرند.

فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان شهر تهران با تشکر از تلاش های نیروی انتظامی و شهرداری تهران در خصوص مقابله با ویروس کرونا، اظهار کرد: به دلیل طولانی شدن فرآیند مقابله با ویروس بسیاری از مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر منتظر تحقق بسته های حمایتی هستند.

زالی با تاکید بر ضرورت تسریع تحقق این بسته های حمایتی، خواستار حمایت از اقشار آسیب پذیر از جمله صاحبان کسب و کارهای کوچکی شد که درآمد آنان تحت تاثیر اپیدمی قرار گرفته است.

وی افزود: تسریع در طراحی برنامه های حمایتی تشویقی و پویا ضروری است؛ زیرا ممکن است هر آن به دلیل تکانه های اقتصادی و اجتماعی ناشی از ویروس نیازمند اجرای برنامه های جدیدی برای اقشار آسیب پذیر باشیم.

فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان شهر تهران یادآور شد: با توجه به اینکه فرآیند مقابله با ویروس طولانی شده است و پیش بینی دقیقی از زمان پایان این بحران نداریم، برنامه های ما برای حمایت از اقشار آسیب پذیر باید مستمر باشد.

فیلمی که ده سال پیش ویروس کرونا را پیش‌بینی کرده بود؟

در سال ۲۰۱۱ فیلمی در سینماها پخش شد درباره پیدایش ویروسی ناشناخته و مرگبار در چین. این فیلم در آن زمان موفقیت خاصی کسب نکرد، اما حالا به خاطر شیوع ویروس کرونا حسابی محبوب شده است. بین فیلمنامه این اثر و اتفاقات دنیای واقعی شباهت‌های خیره‌کننده‌ای وجود دارد.

این فیلم در آن زمان فروش چندانی نداشت و با وجود بازیگران برجسته‌ای چون مت دیمن، جود لا، گوئینت پالترو، کیت وینسلت و مایکل داگلاس در جدول فروش فیلم‌های آن سال در رتبه شصت و یکم قرار گرفت.

اما این فیلم نه تنها حالا نامش در بین پرتعدادترین جست‌وجوهای گوگل دیده می‌شود، بلکه به یکی از پرمخاطب‌ترین عناوین موجود در فروشگاه اپل نیز تبدیل شده است.

وارنر برادرز،‌ استودیوی سازنده این فیلم، می‌گوید که در ماه دسامبر گذشته، یعنی هنگامی که نخستین خبرها درباره کشف ویروس کرونا در چین به گوش می‌رسید، این فیلم دویست و هفتادمین عنوان محبوب در کاتالوگ محصولات این استودیو بود.

حالا اما با گذشت سه ماه محبوبیتش فقط از هشت فیلم هری پاتر کمتر است.

دلیل این اتفاق ویروس کرونا و شباهت‌های شیوع آن با داستان این فیلم است که یک دهه پیش ساخته شده است.

هنری شبیه به زندگی

در این فیلم، زن تاجری (شخصیت گوئینت پالترو) در جریان سفر به چین به ویروسی ناشناخته و مرگبار مبتلا می‌شود، جانش را از دست می‌دهد و در این بین دنیا را نیز دچار بحران پزشکی می‌کند.

رابطه با چین یکی از شباهت‌های این فیلم به وقایع جاری است که به افزایش محبوبیت آن در هفته‌های اخیر منجر شده است.

البته "تبلیغ" گوئینت پالترو نیز در افزایش این محبوبیت نقش داشت: این بازیگر آمریکایی روز ۲۶ فوریه تصویری از خود منتشر کرد که در هواپیما نشسته بود و ماسک به صورت داشت.

او در این پست اینستاگرامش چنین نوشته بود: "در راه پاریس. متوهم؟ محتاط؟ آرام؟ ترسان؟ همه‌گیری؟ تبلیغات؟ پالترو می‌خواهد با این در هواپیما بخوابد."

این بازیگر که بیش از ۶ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد در ادامه نوشته بود "من قبلا در این فیلم بوده‌ام. مراقب باشید. دست ندهید. مرتب دست‌هایتان را بشویید."

شباهت‌ها

فیلم شیوع شباهت‌های حیرت‌انگیزی با واقعیت دارد.

شخصیت خانم پالترو در پی دست دادن با آشپزی در هنگ‌کنگ به ویروس MEV-1 مبتلا می‌شود. این ویروس از طریق لاشه یک خوک که توسط خفاشی گزیده شده بود به آشپز منتقل شده است. او بعد از بازگشت به خانه شدیدا مریض می‌شود و در فاصله کوتاهی می‌میرد. پسرش نیز به سرعت جان خود را از دست می‌دهد، اما معلوم می‌شود که همسرش، شخصیت مت دیمن، در برابر این ویروس مقاوم است.

در دنیای واقعی نیز کارشناسان عقیده دارند که نقطه آغاز شیوع ویروس کرونای جدید، انتقال آن از حیوان به انسان در ماه دسامبر گذشته در شهر ووهان بوده است.

حتی گمان می‌رود که ناقل اصلی این ویروس کرونا خفاش بوده باشد، عین اتفاقی که در جریان همه‌گیری بیماری سارس در بین سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ افتاد. این ویروس احتمالا با وساطت حیوان دیگری به انسان منتقل شده است.

فعلا بر سر ماهیت این حیوان واسط اجماعی وجود ندارد (حیوان واسط در فیلم خوک بود)، اما گزارشی که از طرف سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است نقطه آغاز شیوع ویروس کرونا را به یکی از بازارهای فروش زنده حیوانات در ووهان وصل می‌کند.

دقیقا مانند ویروس کرونای جدید، ویروس تخیلی این فیلم نیز از طریق تماس مستقیم یا تماس با سطوح آلوده بین انسان‌ها منتقل می‌شود.

'ویروس کرونا از اوایل بهمن در ایران چرخش داشته است'

علی اکبر حق دوست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی کرونا بر خلاف اعلام اولیه مقامات ایران می‌گوید ویروس کرونا از اوایل بهمن در ایران چرخش داشته است.

به گفته علی اکبر حق دوست، این ویروس از "اوایل بهمن بسیار آرام و خزنده و بی سر و صدا این ویروس در چند شهر در حال گردش بوده است و موارد اول بی علامت بوده اند یا علایم اختصاصی نداشته اند به همین علت ما نتوانستیم در آن زمان آن را شناسایی کنیم."

او گفت اگر چه این ویروس با تاخیر تشخیص داده شده است اما مداخلات بعدی ایران از بسیاری از کشورها بهتر بوده است.

از اولین روزهای تایید رسمی شناسایی مبتلایان به ویروس جدید کرونا در ایران، این انتقاد مطرح شد که دولت در خصوص اعلام زمان شیوع کرونا در ایران اطلاع‌رسانی شفافی نداشته است.

چهارشنبه ۳۰ بهمن، روابط عمومی وزارت بهداشت برای اولین بار و پس از هفته‌ها تکذیب خبرهای مربوط به وجود کرونا در ایران ابتدا از نتیجه مثبت آزمایش دو مورد در قم خبر داد و به فاصله چند ساعت خبر مرگ این دو بیمار را تایید کرد.

اعلام رسمی ابتلا به کرونا و تایید خبر مرگ در فاصله چند ساعت انتفادهایی را به دنبال داشت. کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت اما می‌گوید "۴۵ دقیقه بعد از آنکه نتیجه آزمایش به دست من رسید، خبر شناسایی و ابتلا را اعلام کردم که این فاصله هم مربوط به تنظیم خبر بود".

حسن روحانی رئیس جمهور ایران هم چند روز پیش تاکید کرده بود که "ما ۳۰ بهمن متوجه شدیم که کرونا آمده است. ما در اعلام آن یک روز هم تاخیر نکردیم. ما در این خصوص با مردم صادقانه سخن گفتیم".

چگونه شیوع ویروس کرونا به پایان می‌رسد؟

با وجود اینکه شیوع ویروس جدید کرونا تازه آغاز شده است، اما اپیدمیولوژیست‌ها سه سناریوی گسترده برای چگونگی خاتمه یافتن شیوع این بیماری تشریح کرده‌اند.

به گزارش پایگاه اینترنتی vox، سازمان بهداشت جهانی شیوع در حال گسترش ویروس کرونا را در چین یک وضعیت اضطراری سلامت جهانی اعلام کرده است. برآورد می‌شود که این بیماری که در حال حاضر به حدود ۱۰ هزار مورد در چین رسیده، ممکن است همچنان در خارج از چین گسترش یابد و ملت‌های جهان باید در این زمینه آماده و هشیار باشند.
این ویروس که ۲۰۱۹-nCoV نامیده می‌شود، تنها یک ماه پیش از نظر علمی ناشناخته بود. اکنون مقامات بهداشتی به شدت در تلاشند تا این بیماری را شناسایی و از بروز همه گیری (شیوع گسترده جهانی عفونت) جلوگیری کنند.
با وجود اینکه این بیماری هنوز در روزهای آغازین خود بسر می‌برد اما سوالات مهمی در مورد این ویروس - برای مثال نحوه شیوع آن و میزان کشندگی آن - وجود دارد که باید پاسخ محکمی برای آن‌ها یافت. همچنین اکنون وقت آن رسیده تا در مورد چگونگی پایان یافتن شیوع این بیماری نیز بیاندیشیم.
در حال حاضر، کارشناسان بیماری‌های عفونی سه سناریوی بزرگ در مورد آینده شیوع این بیماری مطرح کرده‌اند. در نظر داشته باشید که  در مورد چگونگی پیدایش این بیماری هنوز عدم اطمینان زیادی وجود دارد.

۱) کنترل گسترش این ویروس از طریق مداخلات بهداشت عمومی 

کنترل گسترش ویروس کرونا از طریق مداخلات بهداشت عمومی عملا بهترین سناریو است و اساساً سناریویی است که با شیوع سارس (سندرم حاد تنفسی) در سال ۲۰۰۳ نیز اجرا شد.
ویروس سارس مانند این ویروس جدید، همچنین یک کرونا ویروس است؛ کروناویروس ها گروهی از ویروس‌هایی هستند که باعث ابتلا به بیماری در پستانداران و پرندگان می‌شوند. چند ویروس شناخته شده کرونا وجود دارد که انسان را آلوده می‌کنند اما بقیه کرونا ویروس‌ها حیوانات را آلوده می‌کنند. 
ویروس سارس به طور عمده حیوانات را آلوده می‌کند اما می‌تواند جهش یابد و به انسان‌ها نیز منتقل شده و در میان آن‌ها گسترش یابد. در اواخر سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی، ویروس سارس هشت هزار و ۹۶ نفر را (عمدتا در چین) آلوده کرد و جان  ۷۷۴ نفر را در ۱۷ کشور گرفت.
نکته قابل توجه این بود که تا سال ۲۰۰۴ ، اساساً سارس از بین رفت. جسیکا فیرلی استاد طب جهانی بهداشت در دانشگاه اموری توضیح داد: سارس یک مورد کلاسیک از سناریویی است که نشان می‌دهد چگونه مداخلات مختلف در بهداشت عمومی می‌تواند کارآمد باشد و یک شیوع را متوقف سازد.
در طول دوره شیوع سارس، مقامات بهداشتی تلاش کردند تا هرچه سریعتر افراد آلوده را شناسایی کرده و آن‌ها را در انزوا قرار دهند. زمانیکه افراد آلوده در قرنطینه قرار می‌گیرند، سیستم ایمنی بدن بیمار بدون اینکه ویروس را به فرد جدیدی منتقل کند با ویروس مبارزه می‌کند (و در موارد بدشانس، ویروس بیمار را می‌کشد و همراه با وی از بین می‌رود).
اما با این حال مداخلات بهداشت عمومی نیز به هماهنگی زیادی نیاز دارد: پزشکان باید به دنبال ویروس باشند، در مورد هر بیمار تحقیق کنند که با چه افرادی در تماس بوده و اقدامات دقیقی را برای کنترل عفونت در بیمارستان‌ها اتخاذ کنند. همچنین محدودیت سفر، قرنطینه یا غربالگری افراد در فرودگاه‌ها از دیگر مواردی است که در این زمینه باید انجام شود.

در مورد سارس تمام هماهنگی‌ها به سرعت اتفاق افتاد. شیوع سارس برای اولین بار در فوریه ۲۰۰۳ گزارش شد و تا ماه مارس صدها فردی که در معرض آلودگی با سارس قرار داشتند، در خانه‌های خود قرنطینه شدند. سازمان بهداشت جهانی نیز توصیه‌هایی را در مورد سفر به مناطق آسیب دیده ارسال کرد. در همین حال در فرودگاه‌ها غربالگری مسافران بین‌المللی آغاز شد و از آن‌ها سولاتی در مورد علائم و هرگونه ارتباط احتمالی با افراد آلوده به این ویروس پرسیده شد. به طور همزمان، پزشکان در مورد تشخیص بیماری و مراقبت از بیماران در انزوا بیشتر و بیشتر مطلع می‌شدند. تا اواسط تابستان بسیاری از کشورهایی که شیوع این بیماری را گزارش داده بودند، اعلام کردند که آلودگی سارس در کشور آن‌ها از بین رفته است. 

این روزها ممکن است سارس در حیوانات وجود داشته باشد اما دیگر در انسان‌ها گسترش نمی‌یابد. متأسفانه تکرار موفقیت کنترل سارس در مورد این شیوع جدید دشوار است. مهار سارس  به نوعی آسانتر بود. بطوریکه افراد آلوده معمولاً تا زمانی که علائمی مانند تب نداشتند، این بیماری را گسترش نمی‌دادند. به این ترتیب زمانی که فرد بیمار می‌شد، در قرنطینه نگهداری و رفت و آمد به آن محل متوقف می‌شد اما اگر موارد ابتلا به سارس قبل از بروز علائم عفونی می‌شدند و یا اگر موارد آلوده بدون علائم، قادر به انتقال ویروس بودند در آن صورت کنترل این بیماری بسیار دشوارتر و شاید غیرممکن بود.

اما در مورد شیوع ویروس جدید کرونا، محققان هنوز در تلاشند تا دریابند که آیا این ویروس می‌تواند قبل از بروز علائم گسترش یابد یا خیر؟ (محققان اکنون یک مورد را گزارش داده اند که ویروس به این روش پخش شده است). اما اگر ویروس بتواند قبل از بروز علائم در فرد آلوده، منتقل شود در آن صورت  کنترل آن دشوارتر خواهد شد، زیرا برخی مردم نمی‌دانند که بیمار هستد و به دنبال مراقبت‌های پزشکی نیز نخواهند بود.
همچنین، در مورد سارس مقامات بهداشت شانس بهتری داشتند زیرا انتقال این ویروس در خارج از مراکز مراقبت‌های بهداشتی و بدون کمک افراد «ابرگسترنده» (superspreader) کارآمد نبود. ابرگسترنده‌ها حاملان کم یابی هستند که به دلیل رفتار یا آرایش سیستم ایمنی بدن خود، مسئول شیوع بیماری هستند.
در مورد سارس، مقامات بهداشت با شناسایی این افراد، آن‌ها را در قرنطینه قرار می‌دادند و به این ترتیب متوقف کردن این بیماری راحت تر بود. اما در مورد ویروس جدید کرونا، هنوز مشخص نیست که افراد ابرگسترنده چه نقشی ایفا می‌کنند.

آنچه مشخص شده این است که شیوع ویروس جدید کرونا، در حال حاضر از سارس بیشتر است. یک الگوی جدید بر مبنای ریاضی که به تازگی در مجله  The Lancet منتشر شده است، ارزیابی می‌کند که تا روز بیست و پنجم ژانویه، ۷۵ هزار و ۸۰۰ نفر در شهر «ووهان» چین که این شیوع از آنجا سرچشمه گرفته است، آلوده شده‌اند اما ممکن است در آمار رسمی افراد مبتلا به این بیماری در چین ثبت نشده باشند. محققان حدس می‌زنند اگر انتقال ویروس جدید کرونا به یک چهارم کاهش یابد، سرعت رشد شیوع آن کند می‌شود. در نهایت شیوع این بیماری را می‌توان با ابداع یک واکسن جدید متوقف کرد. این در حالی است که ابداع این واکسن حتی در سریعترین سناریو، سال‌ها طول می‌کشد. 

۲) ویروس پس از آلوده کردن تمام یا بیشتر افراد مستعد، از بین می‌رود

شیوع بیماری‌ها کمی شبیه آتش سوزی است. ویروس شعله است و افراد مستعد به این آلودگی، سوخت آن محسوب می‌شوند. سرانجام و در نهایت زمانی‌که آتش تمام می‌شود، آتش خود را نیز از بین می‌برد. 

در مورد ویروس جدید کرونا، هنوز دشوار است که دریابیم چگونه این ویروس به خودی خود از بین می‌رود. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که هنوز بطور دقیق نمی‌دانیم چه افرادی مستعد آلودگی به این ویروس هستند. ممکن است افرادی باشند که بدن آن‌ها مصونیت بیشتری نسبت به این ویروس داشته باشد. زمانی که این بیماری بطور طبیعی شیوع می‌یابد مقامات بهداشتی افراد آلوده را جدا کرده، در قرنطینه قرارداده و آن‌ها را تحت غربالگری قرار می‌دهند. همچنین این احتمال وجود دارد که با اتخاذ اقدامات شدید کنترلی و نظارتی مانع گسترش این ویروس به کشورهای دیگر شویم و همزمان این ویروس را تا حد زیادی در چین از بین ببریم.

البته این سناریو، نمی‌تواند سناریوی مطلوبی باشد چرا که مستلزم بیمار شدن افراد زیاد و احتمالا مرگ آن‌ها خواهد بود. مسئله دیگری که بازهم مطلوب نیست، این است که مقامات بهداشتی بسته به جنبه‌های این بیماری برای مثال تعدادی که به این عفونت مبتلا می‌شوند، تعدادی که از این بیماری جان خود را از دست می دهند و راحتی گسترش این بیماری از فردی به فرد دیگر، تلاش می‌کنند تا این بیماری را دریابند. 

این در حالی است که به گفته محققان، معمولا شیوع هر بیماری با یک اوج همراه است و پس از آن کاهش می‌یابد؛ اکنون سوال اینجاست که آیا می‌توانیم این بیماری را بطور کامل کنترل کنیم یا سرایت مداوم این بیماری وجود خواهد داشت.

۳) ویروس کرونا، به ویروس شایع دیگری تبدیل می‌شود

سناریوی سومی نیز در مورد چگونگی خاتمه یافتن شیوع ویروس جدید کرونا وجود دارد و آن این است که این ویروس در نهایت می‌تواند به یک ویروس شایع دیگری تبدیل شود که همانند آنفلوانزا در فصل شیوع این بیماری بروز می‌کند و از بین می‌رود. برای مثال در سال ۲۰۰۹ ، گونه جدیدی از ویروس آنفلوانزای H۱N۱ به صورت همه گیری در جهان گسترش یافت. اما پس از مدتی این شیوع در بخش معمولی از فهرست اقداماتی قرار گرفت که ممکن است در فصل آنفلوانزا رخ دهد.

اکنون چهار گونه ویروس کرونا وجود دارد که بطور شایع انسان‌ها را همانند ویروس شایع سرماخوردگی و ذات‌الریه آلوده می‌کند. ممکن است ویروس جدید کرونا نیز به پنجمین ویروس شایعی تبدیل شود که مانند آنفلوانزا با فصل این بیماری می‌آید و می‌رود. احتمالا این ویروس می‌تواند در چین به یک ویروس فصلی تبدیل شود و یا می‌تواند مانند آنفلوانزا تمام جهان را تحت‌الشعاع قرار دهد.

سیاست‌های فعلی اتخاذ شده ممکن است موجب مهار این ویروس در خارج از چین شده و باعث شوند که این ویروس در داخل چین به یک ویروس فصلی کرونا تبدیل شود. با این وجود، پیش بینی اتفاقاتی که می‌افتد دشوار است و اینها تنها احتمالاتی هستند که در این زمینه ارائه شده‌اند.

تا پایان اپیدمی کرونا چقدر فاصله داریم؟

یک اپیدمیولوژیست می‌گوید کشور ما همچنان در سیر صعودی اپیدمی کووید ۱۹ قرار دارد و به‌دلیل ناقص بودن داده‌ها، نمی‌توان سیر آن را دقیق پیش‌بینی کرد، اما نکته قطعی این است که هر چه مردم بیشتر توصیه‌ها را رعایت کنند، این اپیدمی زودتر خاموش خواهد شد.

چند روز پیش بود که سعید نمکی، وزیر بهداشت اعلام کرد که در هفته پیش رو تعداد مبتلایان به ویروس کرونا افزایش پیدا خواهد کرد و کشور با پیک این بیماری روبه‌رو  خواهد بود. این صحبت نمکی باعث شد مواجهه مردم با کرونا وارد مرحله جدیدی شود. کمپینی از یکشنبه در فضای مجازی با عنوان «۱۴ روز در خانه بمانیم» تشکیل شده است که مبلغان آن از مردم می‌خواهند همه آنهایی که کار غیرضروری ندارند، ۱۴ روز در منزل خود بمانند تا کرونا میزبانی برای جولان دادن نداشته باشد. شروع کننده این کمپین یک اپیدمیولوژیست دانشگاه تهران بود که گفته بود اگر مردم دو هفته از خانه خارج نشوند، ویروس، میزبان پیدا نخواهد کرد. وی در انتها اعلام کرده بود که من برای سلامتی خود و اطرافیانم ۱۴ روز در خانه می‌مانم.

اما آیا ۱۴ روز مدت زمان مناسبی برای افول اپیدمی این ویروس است و بعد از آن می‌توان به زندگی عادی برگشت؟ یک اپیدمیولوژیست می‌گوید هر اپیدمی نقطه شروع، صعود و نزول دارد که بسته به قدرت آن و میزان افراد مبتلا می‌توان روند آن را پیش‌بینی کرد. در این میان، هرچه مردم توصیه‌های بهداشتی را بهتر رعایت کنند، این روند سریع‌تر طی خواهد شد تا اپیدمی به نقطه خاموشی برسد.

• مهم‌ترین راه‌حل، شکستن چرخه انتقال است

سید سعید هاشمی نظری، اپیدمیولوژیست و دانشیار دانشکده بهداشت و ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره می‌گوید: در هر اپیدمی مهم‌ترین راه کنترل، شکستن چرخه انتقال است. در واقع وقتی اپیدمی کنترل می‌شود که چرخه انتقال آن از افراد مبتلابه افراد حساس متوقف شود. بدترین نوع سناریو در اپیدمی‌ها وقتی است که ما هیچ کاری انجام ندهیم و صبر کنیم تا اکثریت جامعه به بیماری مبتلا شوند و بعد به‌طور طبیعی چرخه انتقال شکسته و سپس اپیدمی خاموش می‌شود. این اتفاقی است که به صورت طبیعی در اپیدمی‌ها رخ می‌دهد.

به گفته این عضو کمیته اپیدمیولوژی در ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونا در تهران، برای شکستن چرخه انتقال به‌عنوان مهم‌ترین اقدام، روش‌های متعددی وجود دارد که یکی از ابتدایی‌ترین آنها ایزوله کردن افراد بیمار است؛ به این معنی که افراد بیمار به دور از افراد دیگر بستری و مراقبت شوند که در این صورت انتقال بیماری امکان‌پذیر نخواهد بود.

• افراد سالم را هم به‌منزله افراد بیمار بدون علامت در نظر بگیریم

هاشمی ادامه می‌دهد: اما مشکل اصلی سر افرادی است که بیمار هستند، اما هنوز علامت‌دار نشده‌اند! موضوع این است که این افراد می‌توانند بیماری را به سایر افراد جامعه منتقل کنند، لذا برای این که این چرخه انتقال از این گروه بدون علامت به دیگران شکسته شود، توصیه‌های مختلفی وجود دارد که ساده‌ترین آن کنترل مسائل بهداشتی توسط افراد است. به این معنی که ما علاوه بر رعایت اصول بهداشتی توصیه شده توسط وزارت بهداشت در مواجهه با افراد علامت‌دار، هر فرد دیگری را به‌عنوان یک فرد بیمار بدون علامت در نظر بگیریم. بنابراین باید سعی کنیم در معرض ترشحات افراد قرار نگیریم، با آنها دست ندهیم یا تماس نزدیک نداشته باشیم تا این بیماری به ما منتقل نشود.

اما یک گام فراتر از توصیه‌های معمول که وزارت بهداشت درباره کنترل انتقال بیماری می‌دهد این توصیه به مردم است که در منزل بمانند. هاشمی در این باره می‌افزاید: هرچه افراد بیشتر در منزل بمانند و کمتر با دیگران مواجه داشته باشند احتمال بیمار شدن کمتر خواهد بود و فرآیند انتقال بیماری زودتر خواهد شکست. شدیدترین نوع این توصیه، قرنطینه خانگی است که در چین اعمال شد و دولت چین از مردم خواست تا در منزل بمانند تا این اپیدمی زودتر به مرحله افول خود برسد.

وی بار دیگر تأکید می‌کند: در حال حاضر توصیه عمومی به مردم این است که بهداشت فردی را که به کرات توصیه شده، رعایت کنند، با افراد مبتلای دارای علامت که بیماری آنها آنقدر شدید نیست که در بیمارستان بستری شوند، تماس نزدیک و محافظت نشده نداشته باشند و از ترددهای غیر ضروری خودداری کنند تا این بیماری به‌ سوی افول حرکت کند.

• داده کافی نداریم

هاشمی ادامه می‌دهد این اپیدمی تا زمانی که انتقال کم شود، سیر صعودی خواهد داشت. هنوز اطلاعات و داده جامع و کاملی از موارد قطعی و مشکوک نداریم؛ دلیل آن هم کمبود کیت تشخیص است که باعث می‌شود از همه افراد تست گرفته نشود. لذا ما داده کافی برای تحلیل این موضوع که این اپیدمی کی افول خواهد کرد، در اختیار نداریم. اما بر اساس داده سایر کشورها به نظر نمی‌آید اپیدمی ما در سیر نزولی خودش قرار گرفته باشد. ما همچنان در سیر صعودی هستیم.

• اپیدمی هنوز در سیر صعودی است

 به گفته وی، انتظار می‌رود با اقداماتی که انجام می‌شود این سیر صعودی زودتر به پیک برسد و بعد به سمت نزولی برود. آنچه احتمالاً همکاران در مورد ۱۴ روز اعلام می‌کنند این است که تا دو هفته آینده این سیر به صعود برسد و بعد به سمت نزولی برود. هاشمی می‌گوید: ما در ابتدای این سیر صعودی هستیم و این سیر طول می‌کشد تا به قله برسد و بعد به سمت کاهش برود. حالا این فاصله رسیدن به قله ممکن است  یک، دو یا سه هفته طول بکشد، اما واقعیت این است که روند آن در روزهای آتی مشخص خواهد شد. هرچه مردم توصیه‌ها را جدی بگیرند و هرچه  اقدامات بیشتری انجام شود، ما زودتر به پیک و بعد نزول خواهیم رسید.

هاشمی در پاسخ به این سؤال که سیر اپیدمی این بیماری تشابهی با بیماری‌های اپیدمی گذشته دارد یا نه و بر اساس آنها می‌توان آن را پیش‌بینی کرد، می‌گوید: موضوع این است که این ویروس جدید است؛ اگرچه با سارس و آنفلوانزا شباهت‌هایی دارد، ولی تفاوت‌هایی هم به لحاظ قدرت بیماری‌زایی و قدرت انتقال بین افراد دارد، به همین دلیل دقیق نمی‌توان گفت. ولی اگر بخواهیم اپیدمی کشور را با اپیدمی چین و سایر کشورها مقایسه کنیم به نظر می‌آید بازه زمانی طولانی‌تری نیاز است تا  قضاوت کرد که چه زمانی به صعود خواهیم رسید. لذا چون داده‌ها را ندارم و نمی‌توان آنالیز تحلیلی روی آن انجام داد و پیک را مشخص کرد، نمی‌توانم قطعی بگویم کی پیک تمام خواهد شد، اما می‌توانم با قطعیت بگویم هرچقدر رعایت کنترل از سوی مردم بیشتر باشد، احتمال خاموش شدن اپیدمی بیشتر خواهد بود.

امیرحسین بذلی