تیتربرتر؛ بیشک، خانواده پراید را میتوان پرفروشترین خودرو بازار داخلی نامید. اما در دو سال گذشته، این خودرو نوستالژیک در انواع مدلها، با سخت گیریهای سازمان استاندارد و پلیس راهور ناجا، به اجبار میبایست خط تولید گروه صنعتی سایپا را ترک کند.
هدف از ساخت این خودرو چه بود؟
در واقع پراید 111 نمونه هاچبک پراید صندوقدار است که این مدل برای نخستین بار در اوایل دهه 70 شمسی توسط کمپانی کیا موتور کره جنوبی وارد بازار خودرویی کشور شد و پراید 111 امروزی حدود 7 سال قبل بهعنوان فیس لیفت پراید هاچبک به بازار داخلی کشور عرضه شد. لازم به ذکر است که پراید 111 در اصل مدل هاچبک 132 (صندوق دار) است.
مشخصات فنی پراید 111 چگونه است؟
در واقع پراید 111 هاچبک تفاوتی را در بخش فنی و عملکردر با نمونه صندوقدار خود یعنی 132 دارا نبوده و و این خودرو از همان پیشرانه چار سیلندر 8 سوپاپ با حجمی برابر با 1323 سیسی بهره میبرد که این موتور قادر است قدرتی برابر با 65 اسب بخار در 5300 دور در دقیقه و گشتاوری برابر 103 نیوتن متر را در 2800 دور در دقیقه تولید کند.
همچنین، این نکته را نیز میبایست یادآور شد که پیشرانه این خودرو قدیمی بوده و منسوخ شده است و بهجرات میتوان گفت که این موتور از استانداردهای لازم برای تولید برخوردار نیست! در همین رابطه، شتاب صفر تا صد این خودرو برابر با 14.1 ثانیه بوده و حداکثر سرعت آن حدودا برابر با ۱۸۰ کیلومتر در ساعت است.
در رابطه با مصرف سوخت این خودرو نیز میتوان اینگونه گفت که پراید111 هاچبک با توجه به پیشرانه ضعیف خود، از مصرف سوخت نسبتا بالایی برخوردار بوده که طبق نمودار، مصرف بنزین این خودرو در مسیرهای شهری برابر با 8.9 لیتر و در مسیرهای خارج شهری و اتوبان برابر با 6.0 لیتر در هر 100 کیلومتر بوده و میانگین مصرف پراید 111 در سیکل ترکیبی برابر با 7.3 لیتر است که این اعداد و ارقام برای چنین پیشرانه ضعیف و کم حجمی در حال حاضر عددی بسیار بد قلمداد میشود. (لازم به یاداوریست که در حال حاضر 111 با کد اتاق SE همانند برادر صندوق دار خود تولید میشود)
قیمت پراید 111 هاچبک در بازار چقدر است؟
در حال حاضر پراید 111 هاچبک همانگونه که گفته شد، با مدل ساختاری 1397 و کد اتاق SE عرضه میشود و قیمت آن تا بدین لحظه در بازار خودرویی کشور در نمونه صفر کیلومتر برابر با 23 میلیون و 400 هزار تومان اعلام شده است (در رنگ سفید)
اما اگر بخواهیم با بودجه ای کمتر از 19 میلیون تومان بر فرض مثال، یک پراید 111 هاچبک را خریداری کنیم، میبایست به سراغ کدام یک از مدلهای این خودرو برویم؟ در پاسخ به این سوال باید اینگونه گفت که با این بودجه در حال حاضر میتوان مدل 1394 این خودرو را با کد اتاق فعلی یعنی همان SE تهیه نمود.
البته مدل عنوان شده میبایست دارای کارکردی کمتر از 60 هزار کیلومتر بوده و در سلامت کامل ظاهری و موتوری قرار داشته باشد. (منظور از سلامت ظاهری تصادف، رنگ شدنی و ضربه و منظور از سلامت موتوری کارکرد خودرو به صورت منظم و بدون کوچک ترین ایران است) البته این نکته نیز لازم به یاداوریست که در خرید خودروهای دسته دوم این چنینی، حتما بیمه نامه بلند مدت خودرو (دارای اعتباری بیش از 7 ماه از تاریخ صدور) را نیز در نظر بگیرید، زیرا این امر موجب صرفه جویی در هزینههای جانبی در چندین ماه نخست میشود.
اما حال اگر شخصی بخواهد این خودرو را با شرایط اقساطی و کوتاه مدت تهیه نمایید به چه صورت میبایست عمل کند؟ در پاسخ به این سوال، گفتی است که خریدار میبایست طبق اعلام شرکت سازنده (گروه خودروسازی سایپا و دفاتر فروش مجاز این شرکت)، مبلغی را به عنوان نیمی از ارزش خودرو نزد شرکت پرداخت نماید و اقساط مورد نظر را بسته به نوع پرداخت، از سه گزینه ۹ ماهه، ۱۲ ماهه و ۲۴ ماهه با سودهایی به ترتیب ۱۸، ۲۰ و ۲۲ درصد انتخاب نماید که شیوه پرداخت اقساط در گزینهای همچون ۲۴ ماهه یا همان دو ساله، بهصورت ۴ چک با موعد پردخت ۶ ماهه خواهد بود. (لازم به یاداوریست که در حال حاضر امکان فروش اقساطی برای پراید 111 هاچبک وجود ندارد و خریداران تنها میتوانند این خودرو با با موعد تحویل 3 الی 6 ماهه خریداری نمایند).
هزینه نگهداری پراید111 هاچبک به چه صورت است ؟
در رابطه با هزینههای نگهداری این خودرو میتوان اینگونه گفت که همانند مدلهای 131 و 132، هزینه نگهداری پراید 111 هاچبک نیز بسیار ارزان بوده و مبلغی که مالک این خودرو برای سرویسهای دورهای خودرو خود مابین 4950 الی 5700 هزار کیلومتر میبایست پرداخت نماید، حدودا برابر با 55 الی 70 هزار تومان خواهد بود. (لازم به ذکر است که سرویسهای دورهای این خودرو شامل تعویض روغن موتور، تعویض فیلتر روغن، تعویض فیلتر هوا و…. بوده و بررسی های قطعات مصرفی آن نیز شامل لنت ترمز، صفحه کلاچ، تسمه و .. میشود) در رابطه با هزینه تعویض لاستیک این خودرو در صورت نیاز و یا ترکیدگی نیز میبایست اینگونه گفت که سایز استاندارد تایرهای پراید 111 هاچبک برابر با 165 بوده و قیمت هر جفت از لاستیک های این خودرو برابر با 295 الی 320 هزار تومان اعلام شده است (قیمت اعلامی مربوط به برندهای تایر سایز ایرانی همچون کویر، بارز، یزد و … است)
در رابطه با دیگر هزینههای پراید 111 هاچبک همچون بیمهنامه نیز میتوان اینگونه گفت که در صورت خرید این خودرو بهصورت صفرکیلومتر و فاقد بیمه شخص ثالت (شرکتهای بیمهای همچون ایران، دانا، معلم، آسیا، البرز و…)، خریدار میبایست مبلغی برابر با ۱ میلیون و ۱۱۲ الی ۱۱۶ هزار تومان را برای بیمه کردن اتومبیل خود بهمدت یکسال پرداخت نماید.
معایب پراید 111 هاچبک چیست؟
در رابطه با ایرادات این خودرو نیز میتوان اینگونه گفت که با توجه به یکسان بوده تمامی قطعات این خودرو با دیگر مدلهای پراید، معایبی همچون جلوبندی ضعیف، بیکیفیت بودن اتاق داخلی، کیفیت پایین ساخت قطعات و ایمنی پایین همواره به همراه پراید 111 هاچبک خواهد بود.
تیبا 2 یکی دیگر از محصولات اقتصادی شرکت سایپا است که از سال 1392 تاکنون در سبد محصولات این شرکت به اصطلاح خودروساز قرار دارد. تیبا 2 در مقایسه با پراید 111 که پیش از عرضه این خودرو، تنها هاچبک شرکت سایپا محسوب میشد از طراحی بروزتر، امنیت بیشتر و پیشرانه قویتری برخوردار است؛ به همین دلیل در مدت کوتاهی توانست سهم قابل قبولی از بازار داخلی را از آن خود کند.
تیبا 2 نسخه هاچبک نخستین خودرو ملی شرکت سایپا یعنی تیبا صندوقدار است که اولین بار در سال 1392 به بازار معرفی شد. تیبا صندوقدار بر پایه محصول پرفروش سایپا یعنی پراید شکل گرفته است؛ به همین دلیل میتوان تیبا را به نوعی نسخه ارتقا یافته پراید دانست. در سال 1389 تیبا از همان بدو ورود به بازار، مورد هجوم انتقادات بسیاری از سوی مردم و کارشناسان قرار گرفت؛ چنین انتقاداتی در کنار طراحی نسبتا زننده تیبا موجب شد تا این خودرو در سالهای ابتدایی عرضه خود به بازار، نتواند به محبوبیت چندانی دست پیدا کند.
در سال 1392 شرکت سایپا نسخه هاچبک تیبا، موسوم به تیبا 2 را به بازار عرضه کرد که در مقایسه با پراید 111 اندکی جذابتر و بروزتر به نظر میرسید. با وجود آن که طراحی تیبا هاچبک نیز همچون نمونه صندوقدار، از فقدان خلاقیت برخوردار است و ناهماهنگیهای متعددی در قسمتهای جلو و عقب آن به چشم میخورد، در بازار کشورمان با واکنش مثبتی روبرو شد و تا حدودی وجهه تیبا را بهبود بخشید.
طراحی ظاهری تیبا 2
تیبا و تیبا 2 چندین سال است که در بازار کشورمان حضور دارند و تقریبا تمامی افراد با ظاهر این خودرو آشنایی پیدا کردهاند. در یک نکاه کلی میتوان درباره طراحی ظاهری برادران تیبا گفت که نمای ظاهری این دو خودرو جذابیت خاصی ندارد و مشتریان تنها به دلیل آن که از شکل و شمایل پراید خسته شدهاند، به تیبا و تیبا 2 روی میآورند. در این میان تنها حذف صندوق عقب در تیبا 2، موجب شده است که نمای ظاهر این خودرو نسبت به نمونه صندوقدار اندکی بهبود یابد.
نمای خارجی تیبا به وسیله یک گروه طراحی ایتالیایی به نام آنجلینی دیزاین (IET) شکل گرفته است، شاید به همین دلیل هم باشد که چهره این خودرو تا حدودی شبیه به خودرو ایتالیایی لانچیا اپسیلون به نظر میرسد. پلتفرم X200 که از آن در ساخت تیبا، کوییک و ساینا استفاده شده است، از ظرفیت بالایی برای ایجاد تغییرات اساسی برخوردار نیست؛ به همین دلیل مهندسین سایپا برای ساخت یک خودرو جدید بر روی این پلتفرم قدیمی با محدودیتهای فراوانی مواجه بودند که نتیجه آن ایجاد ناهماهنگیهای متعدد بین نمای ظاهری عقب و جلو تیبا هاچبک شده است. در نمای جانبی فرم خمیده ستونهای A و خطوط روی گلگیر در کنار کاپوت نسبتا کوتاه این خودرو، چهره نه چندان دلچسبی را برای تیبا 2 پدید آورده است.
تنها بخشی از تیبا 2 که ممکن است یک مشتری را ترغیب به خرید این هاچبک کوچک کند، نمای پشتی این خودرو است که در مقایسه با سایر بخشها اندکی جذابتر به نظر میرسد.
تیبا 2 از لحاظ ابعاد و اندازه تفاوت چندانی با پراید 111 یا کوییک ندارد و کیفیت مونتاژ قطعات بدنه و رنگآمیزی آن نیز چنگی به دل نمیزند؛ با این وجود در این بازه قیمتی محصول چندانی در بازار کشور وجود ندارد و بسیاری از علاقهمندان به خودروهای هاچبک، در این بازه قیمتی مجبور به انتخاب تیبا 2 هستند!
طراحی داخلی و امکانات رفاهی تیبا 2
طراحی داخلی تیبا 2 نیز همانند طراحی خارجی آن چندان جذاب به نظر نمیرسد. داشبورد تیبا 2 به نوعی نمونه بهبود یافته داشبورد پراید محسوب میشود که هنوز هم میتوان قطعاتی از پراید را درون کابین آن یافت. این داشبورد ساده از پلاستیک خشک و بیکیفیتی ساخته شده است که در نگاه اول اقتصادی بودن خودرو را فریاد میزند و در مدت زمان کوتاهی به سروصدا خواهد افتاد.
سایپا برای اینکه کابین تیبا 2 را از سادگی افراطی خارج کند، در برخی نقاط از پلاستیک مشکیرنگ استفاده کرده است که باعث شده فضای داخلی تیبا 2 به مراتب زیباتر از اعضای خانواده پراید به نظر برسد. نکته جالب در خصوص داشبورد تیبا 2 تلاش سایپا برای پر کردن فضاهای خالی است؛ برای مثال چهار دکمه در قسمت میانی داشبورد وجود دارد که دوتا از آنها به روشن کردن چراغهای مه شکن اختصاص یافته است. این عمل معمولا توسط اهرم کنترلی چراغها که در پشت فرمان قرار دارد، انجام میشود و حضور آن به صورت دو کلید مستقل، تنها برای فرار از سادگی مفرط کابین صورت گرفته است.
یکی از نکات مثبت کابین تیبا 2 در مقایسه با خودروهایی نظیر پژو 206 تیپ 2 به فضای بهتر پا برای سرنشینان ردیف دوم مربوط میشود. البته برتری تیبا 2 در این بخش از کابین، چندان دوام ندارد، چرا که شیشه کوچک عقب به وسیله سه عدد پشتسری بلند به کلی مسدود شده است. در نتیجه راننده مجبور است برای دستیابی به دامنه دید بهتر این پشتسریها را از جای خود خارج کند!
تیبا 2 خودرویی اقتصادی است و انتظار نمیرود با انبوهی از امکانات و آپشنها به دست مشتری برسد. این خودرو در دو تیپ SX و EX در بازار موجود است که تیپ EX با برخورداری از امکاناتی همچون آینههای جانبی برقی، شیشه بالابر برقی عقب و رینگهای آلومینیومی نمونه فول این خودرو محسوب میشود. در یک نگاه کلی میتوان گفت که تجهیزات رفاهی این خودرو بسیار ساده هستند و به مواردی همچون شیشههای برقی جلو، مهشکنهای جلو و عقب، صندوقپران و تنظیم ارتفاع چراغهای جلو محدود میشوند.
مطمئنا خریدار میتواند با صرف هزینه اضافه امکانات بیشتری را روی تیبا 2 خود نصب کند؛ اما اکثر خریداران تمایل چندانی به خارج کردن خودرو از حالت استاندارد ندارند. از طرفی نصب تجهیزات رفاهی مختلف بر روی این خودرو، مستلزم صرف هزینههای هنگفت است که چنین موضوعی چندان به نفع صاحب خودرو نخواهد بود.
مشخصات فنی و مصرف سوخت تیبا 2
پیشرانه 1503 سیسی نصب شده بر روی تیبا 2 نسخه ارتقا یافته موتور پراید است که میتواند 87 اسب بخار قدرت در 5300 دور بر دقیقه و 128 نیوتنمتر گشتاور در 4000 دور بر دقیقه را تولید کند. در دنیای امروز این اعداد و ارقام برای یک پیشرانه 1.5 لیتری 4 سیلندر به هیچ عنوان مناسب به نظر نمیرسند و تا حدودی دلسردکننده هستند.
با این حال تیبا 2 با تکیهبر این پیشرانه که کمی قویتر از موتور پراید به نظر میرسد، میتواند از نظر فنی خود را در حد رقبایی نظیر پژو 206 تیپ 2 و ام وی ام 110 بالا بکشد. این پیشرانه توسط شرکت مگاموتور توسعه یافته و شرکت FEV آلمان نیز در ساخت آن مشارکت داشته است. پیشرانه M15 تیبا 2 همچون گذشته از هشت سوپاپ برخوردار بوده و یکی از دلایل راندمان پایین آن نیز میتواند استفاده از همین سیستم قدیمی باشد.
گیربکس 5 سرعته تیبا هاچبک نیز همچون موتور این خودرو از پراید به عاریه گرفته شده است، اما ضرایب آن برای هماهنگی بهتر با موتور اصلاح شدهاند و دیسک و صفحه نیز بزرگتر شده تا بتواند پاسخگوی افزایش قدرت و گشتاور پیشرانه باشند.
سایپا عدد رسمی برای شتاب صفر تا صد تیبا 2 اعلام نکرده است، اما با توجه به وزن 1050 کیلوگرمی تیبا 2 و پیشرانه ضعیف این خودرو، نباید انتظار چالاکی بسیار بالایی را از تیبا هاچبک داشته باشید. تیبا 2 برای اینکه بتواند از حالت سکون به سرعت صد کیلومتر بر ساعت دست یابد، به زمانی در حدود 13 ثانیه نیاز دارد که برای یک هاچبک اقتصادی چندان هم بد به نظر نمیرسد. مصرف سوخت ترکیبی تیبا 2 نیز از سوی کارخانه 6.53 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است که در واقعیت ممکن است این عدد به راحتی تا 7.5 لیتر در هر صد کیلومتر افزایش یابد.
سیستم تعلیق تیبا 2
سایپا برای بهبود عملکرد سیستم تعلیق تیبا 2، قطعات سیستم تعلیق پراید را با ریو مخلوط کرده و حاصل آن را بر روی تیبا و تیبا 2 نصب کرده است. این سیستم پایداری بهتری نسبت به سیستم تعلیق پراید دارد و حس اطمینان بیشتری را به راننده و سرنشینان منتقل میکند.
سیستم تعلیق جلو همانند اکثر خودروهای اقتصادی جهان از نوع مک فرسون بوده و سیستم تعلیق عقب نیز از نوع تیر پیچشی نیمهمستقل است که مشابه آن در پراید نیز دیده میشود. ترکیب قطعات خودروهای قدیمی و ساخت قطعات جدید برای خودروهای جدید، هنری است که صرفا در انحصار خودروسازان ایرانی بوده و تیبا 2 را میتوان نمونه بارز این مهندسی بینظیر دانست!
ایمنی
همانند دیگر محصولات وطنی، هیچ گزارش رسمی در خصوص ایمنی تیبا 2 وجود ندارد و این خودرو نیز همچون سایر محصولات ایرانیزه، توسط هیچ یک از موسسات رسمی ایمنی مورد بررسی قرار نگرفته است. پلتفرم تیبا هاچبک نمونه ارتقا یافته پلتفرم پراید (X100) است و با وجود تمامی ادعاهای سایپا مبنیبر افزایش ایمنی این خودرو، همچنان نمیتوان نسبت به میزان امنیت این خودرو در تصادفات امیدوار بود.
بر اساس ادعاهای سایپا امنیت تیبا اندکی از پراید بهتر است، اما وجود اندک تجهیزات ایمنی تیبا 2 نیز نمیتواند نقشی در افزایش سطح امنیت این خودرو ایفا کند. ایربگ راننده و سرنشین جانبی، سیستمهای ترمز ABS به همراه ترمزهای دیسکی جلو و کاسهای عقب، تنها تجهیزات ایمنی تیبا 2 هستند که در بهترین حالت در حد خودروهای اقتصادی دهه نود میلادی برآورد میشوند؛ بنابراین پیشنهاد میشود هنگام رانندگی با تیبا 2 جوانب احتیاط را رعایت کنید.
تجربه رانندگی با تیبا 2
پشت فرمان تیبا 2، فضای مربوط به راننده بسیار ساده است و اندک ادوات کنترلی خودرو، در جایگاهی نزدیک به وی قرار گرفتهاند. اگر خودرو قبلی شما پراید باشد، در نگاه اول متوجه ستونهای ضخیم تیبا 2 نسبت به پراید خواهید شد که دید راننده را نسبت به پراید محدودتر کرده است. ابعاد و اندازه تیبا 2 چندان قابل توجه نیست و در زمانی کوتاه به این خودرو عادت خواهید کرد. این موضوع یکی از مزایای تیبا هاچبک برای رانندگی در شهرهای پرازدحامی همچون تهران محسوب میشود.
یکی از نکات منفی تیبا 2 شعاع گردش زیاد آن است که برای یک خودرو شهری چندان مناسب به نظر نمیرسد. به خصوص با توجه به استفاده از تیبا 2 در ناوگان تاکسیهای اینترنتی و خیابانهای نه چندان پهن شهرهای ایران، این مورد برای رانندگان درون شهری دردسرساز شده است. صندلی تیبا 2 نسبت به پژو 206 تیپ 2 یا پراید 111 اندکی مرتفعتر است و به همین دلیل راننده دید بهتری نسبت به اطراف خود دارد. فنربندی تیبا 2 نیز نسبت به پژو 206 نرمتر بوده و اتاق خودرو مخصوصا در بخش پشتی از کوبش کمتری برخوردار است.
در زمانی که جز راننده سرنشین دیگری داخل تیبا 2 نباشد، این خودرو از نظر شتاب و کشش در حد قابل قبولی ظاهر میشود و میتواند انتظارات شما از یک هاچبک جمعوجور در این رنج قیمتی را به خوبی برآورده کند. یکی از نکات منفی در خصوص پیشرانه تیبا 2 ضعف طراحی دستهموتور آن است؛ دسته موتور نحیف این خودرو موجب شده تا بدنه تیبا 2 کمی بیش از حد انتظار دچار لرزش شده و سرعت خودرو بیشتر از آنچه که هست به نظر برسد.
زوزه گیربکس که این روزها به مشکل همیشگی تولیدات خودروسازان داخلی تبدیل شده است در اغلب نمونههای تیبا 2 نیز به چشم میخورد. سوختن سنسورهای موتور نیز از معضلات اصلی تیباست که در تیبا 2 نیز مشکلات متعددی را برای برخی از دارندگان این خودرو پدید آورده است؛ از این رو پس از خرید این خودرو ممکن است مجبور شوید به روشن ماندن همیشگی چراغ چک تیبا 2 عادت کنید!