به گزارش تیتربرتر؛ بیکار از نظر قانون بیمه بیکاری، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد. براساس این قانون، چنانچه بیمه شده ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تائید شورایعالی کار ، بیکارموقت شناخته شود و همچنین بیمه شدگانی که به علت حوادث غیرمترقبه مانند سیل ، زلزله ، جنگ ، آتش سوزی بیکار شوند، می توانند از مقررات این قانون استفاده نمایند .
شرایط بیمه بیکاری
استفاده از بیمه بیکاری قوانین مربوط به خود را دارد. به طور کلی شرایط دریافت بیمه بیکاری شامل موارد زیر است.
- مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی
- اطلاع دادن به بیمه قبل از ۳۰ روز
- بیکار شدن بدون اختیار
- تبعه کشور های خارجی نبودن
- مستمری بگیر و بازنشسته نبودن
- پرداخت متوالی ۶ ماه حق بیمه تامین اجتماعی، پیش از بیکاری (اگر بیکاری بابت حوادث طبیعی باشد نیازی به این مورد نیست)
در صورت برگزاری کلاس، دوره کارآموزی و یا سواد آموزی توسط سازمان تامین اجتماعی، بیمه شده ملزم به حضور است.
خروج از بنگاه‌ها به دلایل متعدد، مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل احراز شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری به شمار می‌رود به این معنی که بیمه‌شده، کار خود را به اختیار از دست نداده باشد؛ مثلاً خروج از بنگاه به‌دلیل عدم نیاز کارگر یا عدم تفاهم کارگر و کارفرما در ادامه همکاری صورت گرفته باشد، اگر کارگر استعفا دهد یا ترک کار کند یا بیکاری وی ناشی از خاتمه کار و تسویه حساب باشد، بیکاری غیر ارادی محسوب نمی‌شود و شامل دریافت مقرری بیمه بیکاری نیز نخواهد شد.
همچنین کارگرانی که برخلاف میل و اراده خود بازخرید شوند، ولی آماده کار باشند از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند خواهند بود. مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق کار فرد محسوب می‌شود. بر اساس بند ب ماده ۶ قانون بیمه بیکاری، کارگر اخراجی یا متقاضی بیمه بیکاری که شغل خود را به‌صورت غیرارادی از دست داده موظف است حداکثر ٣٠ روز پس از تاریخ بیکاری به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل مراجعه کند و موضوع را به ادارات کار اطلاع و آمادگی خود را برای اشتغال مجدد یا کاری مشابه آن اعلام کند.
شروع تشکیل پرونده بیمه بیکاری
مراجعه متقاضی بعد از ۳۰ روز با داشتن عذر موجه مثل بیماری و با تأیید هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود. به موجب تبصره ماده ۷ قانون بیمه بیکاری، افرادی که در شروع بیمه بیکاری دارای ۵۵ سال سن یا بیشتر باشند، مادامی که مشغول به کار نشده‌اند در صورت دارا بودن شرایط می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند. میزان واریز مبلغ بیمه بیکاری، از تاریخ بیکاری محسوب می‌شود و مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق پرداخت حق بیمه از نظر بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت به شمار می‌رود.
کارگرانی که مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌کنند، در مدت برقراری مقرری می‌توانند از خدمات درمانی تأمین اجتماعی، بازنشستگی و از کار افتادگی استفاده کنند. در سال 98 به دلایل متعدد و افزایش حجم خروج از بنگاه‌ها، تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری افزایش یافته است، در حالی که بسیاری از کارشناسان بر ضرورت بهره‌مندی کارگران کارخانه‌ها و بنگاه‌های تعطیل شده تأکید دارند، آمارها نشان می‌دهد با وجود بالا بودن تعداد بیکاران و کارجویان تنها 250 هزار نفر در کشور از مزایای بیمه بیکاری استفاده می‌کنند.
کارگران فصلی در صورتی که صرفاً در اثنای فصل کار اخراج گردیده و بیکاری آنها بلا اراده تشخیص داده شود مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.
بیکاران دارای قرارداد کار با مدت معین در صورتی که براساس رأی مراجع حل اختلاف در اثنای مدت قرارداد اخراج گردیده باشند مشمول استفاده از بیمه بیکاری خواهند بود.
افراد شاغل در کارهایی که ماهیت آن جنبه دائمی دارد و براساس قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده اند، با تشخیص واحدهای کار و اموراجتماعی ، در صورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند مورد حمایت قرار گرفته و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند شد.
بیشتربخوانید: چند درصد قانون بیمه بیکاری درست عمل می کند؟
اقدامات لازم برای اعلام وضعیت بیکاری
بیمه شده بیکار ، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ بیکاری موضوع را به واحدکار و امور اجتماعی ذیربط اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام کند
شرایط لازم برای دریافت مقرری بیمه بیکاری
- بیمه شدگان بیکار، در صورت احراز شرایط زیر، استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند:
- مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشند.
- تبعه کشورهای خارجی نباشند.
- مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.
- دارای حداقل6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند
چند نکته مهم
بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند: سیل، جنگ، زلزله و آتش سوزی بیکار می شوند، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، نیاز به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت زمان خاص ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند، با رعایت سایر شرایط مقرر می توانند مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند. بیمه شدگان باید در دوره های کارآموزی و سوادآموزی که از سوی ادارات کار و اموراجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می شود، شرکت کنند و هر دو ماه یک بار، گواهی لازم در این زمینه را به شعب تأمین اجتماعی ارائه کنند.
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد و در هر حال مدت آن از 36 ماه برای بیمه شدگان مجرد و 50 ماه برای بیمه شدگان متأهل و متکفل بیشتر نیست.
نحوه محاسبه بیمه بیکاری افراد متاهل و مجرد
میزان مقرری روزانه بیمه‌شده بیکار معادل 55 درصد متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه‌شده می‌باشد، به مقرری افراد متاهل یا متکفل، (تا حداکثر 4 نفر از افراد تحت تکفل) به ازاء هر یک از آنها به میزان 10 درصد حداقل دستمزد افزوده خواهد شد، در هر حال مجموع دریافتی
شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری
بیمه شده مجددا به کار اشتغال یابد.
بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کارآموزی یا سواد آموزی خودداری کند.
بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری کند.
بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود.
بیمه شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد.
مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد.
بیمه شده فوت نماید.
بیشتربخوانید: مقرری بگیران بیمه بیکاری می توانند کارت تکمیلی مهارت بگیرند
چند نکته مهم
بیکار شدگانی که وفق مقررات قانون کار و حسب آراء صادره از مراجع حل اختلاف مقرر در این قانون به دلیل قصور در انجام وظایف محوله و یا نقض آیین نامه های انضباطی کارگاه توسط کارفرما اخراج گردیده اند مستحق دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهند بود.
در صورتی که پس از پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شده ای، مشخص شود که بیکاری بیمه شده، ناشی از اراده شخص وی بوده است، بیمه شده باید وجوه دریافتی به عنوان مقرری بیمه بیکاری را به سازمان تأمین اجتماعی بازپرداخت کند. همچنین بیمه شدگانی که با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار قبلی خود باز می گردند نیز باید مبالغ دریافتی را به تأمین اجتماعی برگردانند.
چنانچه بیمه شده بیکار، اشتغال مجدد خود را اعلام نکند و به رغم اشتغال همچنان به دریافت مقرری بیمه بیکاری ادامه دهد، باید مقرری دریافتی از زمان اشتغال را به تأمین اجتماعی برگرداند.
مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جزسوابق پرداخت حق بیمه بیمه شده محسوب میگردد.
مقرری بیمه بیکاری افراد واجد شرایط از روز اول بیکاری بیمه شده قابل پرداخت است.
