به گزارش تیتربرتر؛ تالاب میانکاله که در شرق مازندران واقع شده، لقب بهشت پرنده‌نگری ایران را به خود اختصاص داده است. این مکان، منطقه‌ای بکر و دست‌نخورده است که پرندگان مهاجر آن را برای گذران فصل زمستان انتخاب می‌کنند. علاوه‌براین این تالاب میزبان پرنده‌های آبزی مانند فلامینگو، پلیکان خاکستری، انواع قو‌ها، اردک، غاز‌ و حواصیل خاکستری است.

این پرندگان کنار بعضی گونه‌های شکاری مثل سنقر تالابی و عقاب دریایی دم‌سفید یا پرندگان خشک‌زی مانند قرقاول خزری، دراج و زنبور‌خوار تالاب میانکاله را به‌عنوان خانه و پناه خود در نظر داشته و از ساکنان موقت یا همیشگی این منطقه هستند.

موقعیت جغرافیایی تالاب

تالاب بین‌المللی میانکاله در استان مازندران در ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان بهشهر یکی از زیستگاه‌های مهم و باارزش پرندگان مهاجر آبزی و تعدادی پرندگان بومی است. تالاب بین‌المللی میانکاله با ۶۸ هزار و ۸۰۰ هکتار وسعت با دو زیستگاه آبی و خشکی، ۴۵ هزار هکتار پهنه آبی و ۲۳ هزار هکتار اراضی خشکی را شامل می‌شود. بر اساس آمارهای رسمی این منطقه دارای ۲۳۰ گونه پرنده و ۱۸۰ گونه گیاه است و از سال ۱۳۴۸ ابتدا به عنوان منطقه حفاظت‌شده و سپس به عنوان پناهگاه حیات‌وحش میانکاله تحت مدیریت مناطق است.

اما زمستان برای پرندگان مهاجر این تالاب؛ فصل مرگ و میر دسته جمعی بود به طوری که آمار تلفات این پرندگان باعث نگرانی فعالان محیط زیست و دوستداران طبیعت شده است.

از چهارشنبه که خبر مرگ مشکوک پرندگان از طریق رسانه ها و فعالان محیط زیست اعلام شد؛ تاکنون میزان تلفات پرندگان مهاجر در میانکاله  مازندران به بیش از هشت هزار قطعه رسیده و همچنان علت اصلی این مرگ و میرها نامشخص و پرونده این مرگ دسته جمعی پرندگان باز است و تالاب میانکاله را به سرخط خبرها رسانده است.

بیشتر بخوانید: مرگ گوزن مرال در تهران

در این راستا میانکاله چند روزی است در قرق کامل محیطبانان و نیروهای دامپزشکی قرار گرفته است و دستگاه‌های متولی با صدور اطلاعیه‌ای از شهروندان خواستند با توجه به اینکه به استناد نتایج آزمایشات مولکولی، این تلفات، ناشی از بروز بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان نبوده ولیکن به دلیل اینکه پرندگان مهاجر آبزی به عنوان مخزن ویروس این بیماری محسوب می‌شوند و از طریق دفع فضولات خود می‌توانند خطری جدی محسوب شوند کماکان از شکار و مصرف آنها خودداری شود.

عمدی بودن مرگ پرندگان مهاجر

به اعتقاد اهالی محلی و برخی از سازمان‌های مردم نهاد با توجه به عاری بودن مازندران از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، احتمال اینکه سم‌پاشی در حجم بالا و با هزینه بالا برای انتقام‌گیری انجام شده باشد، زیاد است.

همچنین ممانعت محیط بانان از ورود شکارچیان غیرمجاز به منطقه میانکاله و درگیری‌های مختلف می‌تواند یکی از احتمالات استفاده از سم قوی و عمدی برای مرگ و میر پرنده‌ها باشد.

مازندران عاری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان

مدیر کل دامپزشکی مازندران گفت: مازندران همچنان از لحاظ بروز بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان پاک است و مشکلی در این بخش وجود ندارد.

سید حسین رضوانی گفت: در همان ساعات اولیه اطلاع از وقوع تلفات غیر عادی در جمعیت پرندگان آبزی در جزیره میانکاله، کارشناسان دامپزشکی به محل اعزام و نسبت به نمونه‌برداری، جمع‌آوری و دفن بهداشتی لاشه‌ها با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان اقدام کردند.

وی افزود: با بررسی‌ها و آزمایشات و نمونه‌برداری‌های مختلف، احتمال وجود بیماری نیوکاسل و آنفلوانزای حاد پرندگان در مازندران غیر ممکن است و با آزمایشات انجام شده بر روی نمونه‌های پرندگان میانکاله هم هیچ نشانه‌ای مبنی بر آنفلوانزا مشاهده نشد.

رضوانی، علائم بالینی بیماری آنفلوانزای فوق حاد را در پرندگان، خونریزی و کبودی در تاج، ریش و ساق پا و علائم کالبدگشایی این بیماری را خونریزی در نقاط نای و ریه همراه با التهاب طحال و کبد در پرندگان عنوان کرد و تاکید داشت: هیچکدام از این موارد در پرندگان تلف شده در تالاب میانکاله مشاهده نشد.

مرگ پرندگان میانکاله با سم بوتولیسم

معاون سازمان دامپزشکی کشور هم با اشاره به تلفات پرندگان مهاجر در منطقه میانکاله بهشهر گفت: احتمال دارد این پرنده‌ها با سم بوتولیسم مسموم شده باشند.

علی‌صفر ماکنعلی در نشستی خبری، در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر آخرین وضعیت تلفات پرندگان مهاجر در منطقه میانکاله، با اشاره به حضور تیم‌های میدانی در این منطقه و بررسی‌های انجام شده تصریح کرد: بر اساس نمونه‌برداری‌ها و آزمایشات انجام شده موردی از ابتلاء به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در این منطقه مشاهده نشده است.

وی گفت: با توجه به اطلاعات جمع‌آوری شده از اکوسیستم، یکی از احتمالات مسموم شدن این پرندگان با سم بوتولیسم است که منشأ این سم ریشه گیاهانی است که در مرداب هستند و پوسیده‌اند.

بیشتر بخوانید: دلیل مرگ دلفین در برج میلاد چه بود؟

وی اضافه کرد: موازی با این احتمال، سایر احتمالات از جمله ابتلاء به عوامل انگلی و باکتریایی نیز بررسی می‌شود و طی یک هفته آینده نتایج آن مشخص خواهد شد.

اما محیط زیست مازندران در آخرین آمار، شمار تلفات پرندگان مهاجر را بیش از هشت هزار بال اعلام کرد: طبق مصوبه شکار پرندگان در استان‌های مازندران و گلستان ممنوع و خرید و فروش پرندگان در بازار فریدونکنار نیز ممنوع شده است.

حسینعلی ابراهیمی با اظهار اینکه بررسی‌ها توسط دامپزشکی در حال انجام است، تصریح کرد: آنچه که مشخص شده اینکه احتمال آنفلوانزا و یا نیوکاسل منتفی است و به محض اعلام نتیجه اطلاع‌رسانی می‌شود.

سم بوتولیسم چیست؟

بوتولیسم مسمومیتی است که به وسیله سم ترشح شده از باکتری بی هوازی کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می شود.زهرابه کلستریدیوم بوتولینوم از کشنده ترین زهرابه های شناخته شده است.کمینه دوز کشنده آن برای خوکچه هندی 12000  میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت زیر جلدی است در حالی که کمینه دوز کشنده سم مار کبری برای خوکچه هندی 200 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن است. سم بوتولینیوم آزاد شدن استیل کولین را از انتهای اعصاب کولینرژیک که انتهای حرکتی است، مهار می کند و سبب فلجی عضله می شود.

اکثر گونه های پرندگان به جز کرکس ها به سم بوتولینوم خیلی حساسند و با خوردن مقادیر بسیار کم سم، نشانه های مسمومیت را نشان می دهند.همه گیری این بیماری در ماکیان با خوردن سم بوجود می آید که سم به طور معمول در لاشه های فاسد شده طیور، یا لارو حشرات و سوسک های حاوی سم وجود دارد.میزان موارد بوتولیسم در میان بوقلمون های پرورشی و مرغ های گوشتی در حال افزایش است.پرندگان آبزی پس از خوردن لاروها یا سخت پوستان آلوده به سم یا بلع مقادیر بالای سم موجود در لجن و گل و لای کنار دریاچه ها و برکه و دریاها تلف می شوند.بوتولیسم ناشی از خوردن ماهی های مرده یا در حال مرگ آلوده به تیپ E سم بوتولینیوم در مرغ های نوروزی گزارش شده است.سم همزمان با رشد و تکثیر باکتری در گیاهان و خزه های در حال فساد نیز تولید می شود.

شواهدی در دست است که نشان می دهد گاهی در ماکیانی که منبع خارجی سم دسترسی ندارند، سم باکتری در سکوم تولید و از همان جا جذب می شود.این فرم از بوتولیسم از نوع مسمومیت- عفونت است.بیماری بوتولیسم گسترش جهانی دارد ولی در طیور اهلی که در شرایط خوب مدیریتی و بهداشتی نگهداری می شوند و لاشه طیور تلف شده مرتبا از سالن خارج می شوند، کمتر بروز می کند.حداقل8 نوع (تیپ) سم کلستریدیوم بوتولینوم (A , B , C , alpha ,C beta, D , E  , F , G) شناسایی شده اند. در طیور تقریبا بیشتر همه گیری ها مربوط به نوع C  می باشد، اگر چه ندرتا سموم A  و B  نیز باعث مسمومیت می شوند. انسان معمولا در اثر سموم A،B  و E  و F  مسموم می شود و هیچ گزارشی در ارتباط با مسمومیت انسان با نوع C  وجود ندارد.