به گزارش تیتربرتر، میزان ناخالص مرگ، نسبت جنسی مردگان، میانگین سن مردگان، بررسی علتهای مرگ ویژه سنی و محاسبه میزان آنها از جمله سنجههایی هستند که میتواند در بازنمایی وضعیت مرگ و میر در جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
نتایج نشان میدهند که مرگ به علت بیماریهای دستگاه گردش خون و سوانح و حوادث در تمام سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۰ در ایران به ترتیب در رتبههای اول و دوم قرار داشتهاست. علل فوق و سرطانها، بیماریهای دستگاه تنفس، ناهنجاریهای مادرزادی و کروموزومی، بیماریهای دستگاه گوارش، بیماریهای عفونی و انگلی، بیماریهای نوزادان و بیماریهای کلیوی و دستگاه ادراری در مجموع ۸۰ درصد علتهای مرگ را تشکیل میدهند.
علل اصلی مرگ در ایران
علت های مرگ و میر در ایران طی سالهای گذشته به ترتیب:
بیماریهای کرونری قلب، سکته مغزی، برخورد صاعقه، تصادفات جادهای، فشارخون بالا، آنفولانزا و پنومونی، کم وزنی، سرطان معده، سرطان مری، سایر حوادث و جراحات، و بیماریهای اسهالی بودهاست.
میزان ناخالص مرگ و میر کشور در سال ۹۷ بر پایه دادههای پایگاه اطلاعات جمعیت کشور ۷.۴ به ازای هر هزار نفر جمعیت است. این میزان در تمام نقاط کشور وضعیتی همسان ندارد و بسته به ساخت سنی جمعیت استانها و عوامل دیگری همچون میزان شاخصهای سلامت، مرگ و میر کودکان، حوادث، کیفیت ثبت و ... که میتواند بر این میزان اثرگذار باشد.
نسبت جنسی در مرگ و میر به تفکیک گروههای سنی بر پایه ثبت کل و جاری
نتیجه محاسبه این نسبت برحسب کل مرگ و میرهای به ثبت رسیده و مرگ و میرهای ثبت جاری در سنین بیشتر از ۳۰ سال تقریبا مشابه است، اما در گروههای سنی کمتر از ۳۰ سال به ویژه کمتر از ۱۵ سال تفاوت قابل ملاحظهای بین نسبتهای محاسبه شده وجود دارد که دلایل آن نیازمند به بررسیهای دقیقتر اسناد ثبت وفات است.
بیشتر بخوانید: آمار نرخ بیکاری در سال 98
همان طور که در نمودار زیر مشاهده میکنید نسبت جنسی مردگان ثبت شده بر حسب ثبت جاری در گروههای سنی ۱۵ تا ۴۹ سال بالای ۲۰۰ است، همچنین میانگین سن مرگ و میر در سال ۹۷ برابر ۰۹.۶۶ و برای مردان ۰۱.۶۴ و برای زنان ۸۴.۶۸ سال است.
۵ دلیل اول مرگهای ثبت شده در سال ۱۳۹۷ عبارتند از: بیماریهای قلبی و عروقی با ۶.۳۸ درصد، سرطان و تومورها با ۳.۱۱ درصد، بیماریهای دستگاه تنفسی با ۹.۸ درصد، حوادث غیرعمدی با ۱.۷ درصد و بیماریهای عفونی و انگلی با ۷.۴ درصد که این ۵ دلیل، ۵.۷۱ درصد از مرگ و میرهای به ثبت رسیده را شامل میشود.
گفتنی است ۵.۱۶ درصد از مرگ و میرهای ثبت شده به دلیل بیماریهای قلبی و عروقی مربوط به گروه سنی ۸۰_۸۴ سال است. جمعا ۳.۶۳ درصد مرگ و میرهای ثبت شده به دلیل بیماری قلبی و عروقی مربوط به افراد بالای ۷۰ سال بوده است.
با افزایش سن درصد مرگ و میرهای ثبت شده به دلیل سرطان و تومورها بیشتر میشود، به طوری که ۶۷ درصد مرگ و میرهای ثبت شده به همین دلیل در گروههای سنی قرار گرفته است و بیشترین درصد مربوط به گروه سنی ۶۵_۶۹ سال با ۴.۱۲ درصد است.
گفتنی است علتهای اصلی مرگ و میر غیرطبیعی در ایران را به ترتیب، تصادفات خونین جادهای و مصرف گسترده مواد مخدر تشکیل میدهد.با محاسبه و مقایسهٔ نرخ علتهای مرگ در ایران با کل جهان، درمیابیم که احتمال مرگ بر اثر تصادفات جادهای ۱٫۷ برابر و بر اثر مصرف مواد مخدر دو برابر بیشتر از متوسط جهانی است.
گردآورنده: علی اکبر رضایی