بندر کنگ یکی از مرواریدهای خلیج‌­فارس و از ذخایر غنی بنادر جنوب ایران به‌شمار می‌آید که تلاش­‌های بسیاری برای حفظ و صیانت آن در حال اجرا است. این بندر علاوه‌براینکه به‌عنوان لنگرگاهی مهم در سرزمینمان حائز اهمیت است، از زمان­‌‌های بسیار دور موردتوجه کشورهای دیگر واقع شده بود. امروزه این بندر با آثار دیدنی مختلف، یکی از جاذبه­‌های پر بازدید جنوب ایران بوده و طرفداران خاص خود را دارد.

تاریخچه بندر کنگ

بندر کنگ در دوران قدیم کشتی­‌های بزرگی داشت که دریانوردان برجسته­‌ای سفرهای دریایی طولانی را با آن‌ تجربه کرده‌ و به کار صادرات و واردات مشغول بودند. آنان کالاهای مختلفی از جمله خرما، آلورد، المستکی، جوز، لوز و سجاده را به هند، آفریقا، بصره، مومباسا و محمره صادر می­‌کردند و در ادامه­ سفرشان چوب، چایی و پارچه به ایران وارد می­‌کردند. این دریانوردان در منطقه‌­ای به نام”کوران” در جزیره­ قشم، برای استراحت یا تعمیرات کشتی‌هایشان لنگر می‌­انداختند.

در زمانی که پرتغالی­‌ها بر مناطقی از جنوب ایران و خلیج‌­فارس تسلط داشتند، شهر کنگ یکی از مراکز دولتی مهم آنها محسوب می‌شد. این بندر کنار قلعه­ بزرگی که به عنوان مقر حکومتشان ساخته بودند، لنگرگاهی برای لنگر انداختن کشتی­‌های بزرگ و بسیارشان در این شهر بود. این بندر در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در سال ۱۳۹۶ اقدامات لازم برای ثبت آن در فهرست میراث جهانی یونسکو انجام شد.

موقعیت جغرافیایی بندر کنگ

بندر کنگ از قدیمی‌­ترین بنادر ایران، یکی از مراکز تاریخی و تجاری استان هرمزگان است. این بندر در 5 کیلومتری بندر لنگه و ۱۶۵ کیلومتری بندرعباس قرار گرفته است. این مکان در حال حاضر یکی از جاهای دیدنی هرمزگان به‌شمار می‌آید که سالانه گردشگران و مسافران زیادی از آن دیدن می‌کنند.

بیشتر بخوانید: 

• غارهای بی‌نظیر و اسرارآمیز ایران
• سرزمین آمادای؛ پهنه‌ای با ظرفیتهای بسیار گردشگری 
• غار علیصدر؛ بزرگترین غار آبی جهان

بهترین زمان سفر

بندر کنگ به دلیل نزدیکی به دریا معمولا دارای آب‌­وهوای شرجی و گرم است. بنابراین اگر قصد سفر به این بندر را دارید، برنامه سفر خود را در فصل بهار، پاییز و زمستان بچینید و از این بندر زیبا دیدن کنید.

مسیر دسترسی به بندر کنگ

دسترسی به این بندر از ۳ مسیر هوایی، زمینی و دریایی امکان‌­پذیر است. اگر قصد سفر هوایی به این بندر را دارید باید از فرودگاه بندر لنگه به سمت این شهر حرکت کنید. اگر قصد آغاز این سفر به صورت زمینی و با خودرو را دارید، از جاده­ بندرعباس به بندر کنگ بروید. قابل ذکر است که اگر مبدأ شما تهران باشد فاصله‌­ای حدود ۱۴۵۷ کیلومتر را باید طی کنید. همچنین از طریق قایق‌­های سواری یا کشتی می­‌توانید از راه دریا به لنگرگاه این بندر دسترسی پیدا کنید.

اقامتگاه‌ در بندر کنگ

برای اقامت در این بندر هم می‌توانید به هتل‌­های بومی شهر بروید. یکی از این هتل‌­ها با بادگیرهای بلند ساخته شده در سازه­اش نشان از سبک معماری اصیل این شهر دارد. سکونت در خانه‌های قدیمی که درحال حاضر کاربری هتل دارند، حس‌وحال خاص خود را دارد.

اهالی و بومیان بندر کنگ

اهالی ساکن این منطقه فارسی زبان هستند و زبان نوشتاری آن‌ها عربی است. در سرشماری جمعیت سال ۱۳۹۰ تعداد اهالی بندر کنگ ۱۶۵۰۰ نفر بوده است.

سنت معروف اهالی بندر کنگ

سنتی به نام «تیغ سنت و فرهنگ» در طی سفرهایی که به کشورهای هند و سومالی توسط مردان هرمزگان صورت می­‌گرفت وارد رسم‌ورسومات شهر کنگ شد. در این سنت دختران نوزاد را در ۴۰ روزگی یا سن ۴ یا ۵ سالگی ختنه می­‌کردند.

به گفته­ بنیاد جمعیت سازمان ملل، با روشی که بین اهالی مرسوم شده بود، حقوق اساسی دختران و زنان را نقض و به سلامتی آنها آسیب­‌های خطرناکی وارد می­‌کردند. این رسم و سنت در زمان‌­های گذشته که زنان نمی‌­توانستند از این سنت انتقاد کنند بسیار مرسوم بود اما امروزه این روش به ندرت بین اهالی بندر انجام می­‌شود.

معماری خانه­ ها در بندر کنگ

خانه­‌هایی که در این بندر ساخته شده بود، از مصالح سنگ و گچ بودند. بادگیر در معماری این خانه‌ها خانه نقش مهمی داشت و برای خنک­‌سازی یا تهویه هوا جزو ارکان اصلی ساخت‌وساز محسوب می­‌شد. بیشتر این خانه­‌ها توسط تجار این بندر ساخته شده بودند. امروزه نیز این سبک و شیوه­ معماری، در انواع سازه­‌های بندر با کاربری­‌های مختلف دیده می­شود.

دیدنی­ های بندر کنگ

بندر کنگ دارای جاذبه‌­های دیدنی بسیاری است که در ادامه به هریک از آنها خواهیم پرداخت.

قلعه پرتغالی ­ها

قلعه_­­ای که پرتغالی­‌ها با اشغال این بندر در آن ساخته بودند به قلعه­ پرتغالی­ ها معروف است. این قلعه در حالت مد دریا زیر آب قرار رفته و هنگام جزر قسمتی از آثار به جا مانده­ی آن نمایان می‌شود. مصالح استفاده شده در این قلعه سنگ و ساروج بوده و از لحاظ شیوه­ معماری به صورت مدور ساخته شده بود.  این قلعه از دیدنی ­های بندر کنگ بوده و برای گردشگران جذابیت زیادی دارد.

قلعه لشتان

قلعه لشتان بر فراز کوه­‌های بارچاه، از دیدنی­‌های دیگر بندر کنگ است که برای ایجاد ارتباط از این قلعه به قلعه­ پرتغالی­ ها، راهی زیرزمینی و تونل مانند در حد فاصل آن‌ها  ساخته بودند. از این راه زیرزمینی همچنین در ایام جنگ و آشوب برای سنگرگیری و به‌عنوان محلی برای ذخیره مهمات استفاده می‌کردند.

مسجد دو محرابه

مسجد دو محرابه، از مساجد مهم و دیدنی این شهر به‌شمار می‌آید که در دو طبقه­ ساخته شده است. این مسجد دو طبقه نشان از جمعیت اهالی در زمان‌­های گذشته دارد. بر طبق بررسی­‌ها قدمت این بنا به دوره­ حکومت قاجار می­‌رسد. این مسجد در سال ۱۳۹۷ مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت.

خانه گلبتان

خانه گلبتان از دیگر آثار شهر است که به دلیل معماری خاص آن به عنوان سازه­ گردشگری، بازدیدکنندگان را به خود جذب کرده است. این خانه یک حیاط مرکزی، چند بادگیر و تعدادی اتاق پیرامونی دارد. این بنا همراه با طاق­‌ها و گچ‌بری­‌هایش از زیبایی­‌های منحصر به فردی برخوردار است. به‌طوری‌که در اسفند ماه سال ۱۳۷۷ به عنوان آثار ملی ایران ثبت گردید.

موزه مردم­ شناسی

موزه­ مردم­ شناسی بندر کنگ مجموعه­ دریانوردی، آداب ­و رسوم، معماری، صنایع دستی و نوع پوشش و خوراک ساکنان قدیم و کنونی این بندر را به نمایش گذاشته است. عده‌ای از افراد نیکوکار با همکاری شهرداری بندر کنگ این خانه­ بزرگ و تاریخی را مرمت کرده و آن را به موزه تبدیل کردند.

موزه­ محمد ابراهیمی

مجموعه­‌ای از تجهیزات دریایی و لنجرانی در یک موزه­ کوچک و شخصی در منزل فردی به نام محمد ابراهیمی که از ناخدایان بندر کنگ بود جمع­‌آوری شده است که امروزه به عنوان موزه در این شهر مورد بازدید گردشگران و مسافران قرار گرفته است.

لنج مسی

لنج مسی­ لنجی بزرگ، دارای ۷۰۰ تن طرفیت است. در گذشته از این لنج به عنوان وسیله­‌ای برای تجارت، صادرات و واردات به آفریقا، هندوستان و پاکستان و یمن استفاده می­‌کردند.

در سال ۱۳۲۲ یک هواپیمای چینی که از این لنج فیلم­برداری کرده بود، با زیردریایی به این لنج بومی که دارای ۲ ناخدا و ۶۰ سرنشین بود حمله و آن را از بین برد. بخشی از این لنج در زیر آب قرار دارد و بخش دیگر آن که قابل رویت و بازدید بوده با روکش مسی پوشانده شده است. این لنج به عنوان یادبودی از قربانیان آن قرار گرفته است.

دریا دولت

دریا دولت در شمال شهر کنگ، به عنوان یک آب­‌انبار یا برکه توسط اهالی ساخته شده بود. علت این نام‌گذاری بزرگی مساحت آب‌انبار دریا دولت است. دریا دولت که به صورت دایره­‌ای ساخته شده به دلیل وسعتش برخلاف آب‌­انبارها و برکه­‌های دیگر سقف کاملی نداشته و فقط نیم سقف دارد.

تنوع غذایی بندر کنگ

غذاهای خوش‌طعم بندر کنگ با ادویه­‌های محلی و مزه‌­های ویژه شباهت بسیاری با غذاهای اهالی جنوب هندوستان دارند. از جمله­ آنها بریانی، حواری (مسالا دار چاول)، نان فطیر (نان چپاتی)، نان کلوکی، نان حلقه‌ای، پکاره (پاکورا)، زلیبی (زولبیا)، نان ستپوری (نان پراتا)، ادویه محلی (گرم مسالا)، هریسه (نوعی هلیم)، گوبولی، گوبولی با گوشت، برنج دوشاب، سمبوسه، نان لیتک یا رگاک، میگو، بریانی، گری‌سات، کلمبا، باقلا و نخود آب‌پز گرم است که هرکدام از آنها طرفداران بی­‌شماری دارند.

امکانات شهری بندر کنگ

این شهر با توجه به تمدن‌هایی که از زمان­‌های دور در آن شکل گرفته، امکانات رفاهی و خدماتی مناسبی دارد. مساجد، مدارس، مغازه‌­ها، رستوران­‌ها، مهمانسرا، بازارها، درمانگاه، جایگاه سوخت و… از امکاناتی هستند که در این بندر نیازهای اهالی و گردشگران را رفع می‌کند.

سوغات بندر کنگ

در بازار ماهی­‌فروشان بندر کنگ که انواع صنایع دستی نیز به فروش می­‌رسد، می­‌توانید سوغاتی بخرید. از نمونه­ این سوغات عروسک­‌های دست­‌سازی هستند که نوع فرهنگ، پوشش و اعتقادات اهالی را نشان می­‌دهند.

توصیه های لازم هنگام سفر

با توجه به اینکه این بندر از بنادر جنوب ایران است، پیشنهاد می‌کنیم در فصل تابستان به دلیل تابش­‌های مستقیم آفتاب و هوای آن وسایلی از جمله عینک آفتابی، کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب، لباس خنک، لباس اضافه و… را در اقلام سفر خود فراموش نکنید.

همچنین وسایل سرمایشی یا خنک کننده­ مانند پنکه‌های شارژی کوچک به همراه داشته باشید و یادتان باشد که اگر با خودروی شخصی راهی این بندر شدید کولر را بررسی کنید تا در مسیر دچار گرمازدگی نشوید.