محمود واعظی در خصوص سوال کلیات گام چهارم ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای چیست؟ اظهار کرد: کمیته‌ای آن را بررسی می کند و قرار بر این است که اگر تا همان دو ماهی که برای گام سوم معین شده، در مذاکرات و رفت و آمدها آنچه ما دنبالش هستیم اتفاق نیفتد، ما گام چهارم را در زمان خود بر خواهیم داشت.
افزایش غنی سازی تا راه اندازی قسمت ثانویه راکتور آب سنگین اراک
اولین اظهارنظری که از آن می‌توان در راستای مفاد گام چهارم کاهش تعهدات ایران در برجام عنوان کرد، سخنان علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه حضور در کمیسیون آموزشی مجلس شورای اسلامی است. وی در این نشست خبر رونمایی از زنجیره ۳۰ تایی سانتریفیوژ IR۶ طی روزهای آینده را اعلام کرد.
صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در این باره افزود: طی یک ماه آینده یعنی تا زمان پایان گام سوم کاهش تعهدات برجامی، نزدیک به سه هزار و ۵۰۰ سو به ظرفیت پنج هزار و ۶۰۰ سو اضافه می‌شود که در نتیجه ۴۵ درصد به ظرفیت غنی‌سازی کشور اضافه می‌شود.
واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری در پاسخ به پرسشی درباره مواضع جمهوری اسلامی در برابر تحولات اخیر عراق و لبنان اظهار کرد: حتما این وضعیتی که به وجود آمده و آمریکا و اسرائیل و عربستان سعودی روی این خواست مردم سوار شده و فضای مجازی را خط می دهد و پشتیبانی مالی می کند هم به ضرر مردم عراق و هم به ضرر مردم لبنان است.
وی افزود: همواره موضع جمهوری اسلامی ایران این بوده که هم دولت ها به خواست مردم توجه کنند و هم مطالبات به شکلی مطرح شود که باعث هرج و مرج و به هم ریختگی و آشوب نشود تا کسی در این فضا قربانی نشود. بنابراین توصیه ما دعوت به آرامش و عدم دخالت بیگانگان و فضا ندادن به آنان است چرا که آنان می خواهند دولت های مستقر را تضعیف کنند و مرجعیت احزاب قانونی را نزد مردم با فاسد جلوه دادن آنها از بین ببرند و فاصله ای میان جمهوری اسلامی و عراق ایجاد کنند که ما با آگاهی نباید اجازه دهیم چنین اتفاقی رخ دهد.
رئیس دفتر رئیس جمهوری در پاسخ به این پرسش که علت انتقادها به حسن روحانی پس از اعلام برگزاری رفراندوم در برخی امور چیست؟ تصریح کرد: من جدا نمی دانم کسانی که مخالف یک اصل مترقی در فانون اساسی هستند با چه بخش آن مشکل دارند؟ ما بعد از انقلاب هر زمان که مراحلش طی شده از آن استفاده کردیم. با این اصل نباید مخالفت کرد ضمن اینکه این اصل در اختیار یک نهاد نیست و اگررهبری ، مجلس و دولت به یک نقطه روشنی برسند و اجرا شود پس مخالفت با آن معنا ندارد. این یک اصل قانونی است که در زمان لازم باید از آن استفاده کرد.
واعظی در پاسخ به این پرسش که موضع دولت در برابر تصویب نشدن FATF در حال حاضر چیست، گفت: اعتقاد داریم که هرچند امروز به جهت آمریکا و فشارهای آنان بانک های خارجی با ما آنطور که می خواهند امکان همکاری ندارند، اما قطعا چنین فضایی را موقت می دانیم و معتقدیم که چنین سدهایی برداشته خواهد شد.
وی ادامه داد: ما باید از این فرصت استفاده کنیم و خودمان، خودمان را تحریم نکنیم. حرفهایی که زده می‌شود و می گویند اگر لایحه پالرمو تصویب شود ما اطلاعاتی را به خارجی ها می دهیم از سوی کسانی زده می شود که اصلا روابط خارجی و بانکی را نمی دانند.
واعظی تاکید کرد: همین سطح از اطلاعات در حال حاضر هم در خرید و فروش ها رد و بدل می‌شود و این حد نمی تواند مانع کار ما باشد پس به نظر می‌رسد کسانی که مخالف این لایحه هستند باید به روشنی با مردم صحبت کنند و مسئولیت آن را بپذیرند.
رونمایی از سانتریفیوژهای IR۷ و IR۸ و IR۹
علاوه بر سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی، حسن روحانی رئیس جمهور دیگر کسی بود که از صحبت‌های وی می‌توان برخی از مفاد گام چهارم کاهش تعهدات را پیش بینی کرد. حسن روحانی در نشست خبری خود با اصحاب رسانه در ۲۲ مهرماه اعلام کرد: به‌زودی سانتریفیوژهای IR۷ و IR۸ و IR۹ رونمایی و راه‌اندازی می‌شوند.
کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه در گام سوم کاهش تعهدات ایران در برجام، سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای مانند IR۵، IR۴، IR۲M و IR-۶ هم به‌صورت تحقیقاتی فعال شدند و هم اورانیوم به آنها وارد و غنی سازی انجام می‌گیرد، اظهارات رئیس جمهور نشان دهنده بخشی از مفاد گام چهارم کاهش تعهدات ایران در برجام است.
بنابراین در پایان می توان با بررسی اظهارات مسئولان در زمینه گام چهارم کاهش تعهدات ایران در برجام می توان به این نتیجه رسید که ایران اقداماتی چون رونمایی از زنجیره ۳۰ تایی IR۶، افزایش ظرفیت غنی‌سازی، راه‌اندازی قسمت ثانویه راکتور اراک و همچنین ماشین سوخت‌گذار آن و رونمایی از سانتریفیوژهای نسل جدید IR۷ و IR۸ و IR۹ را در دستور کار دارد.
