در نزدیکی شهر کاشان و در شهر نوش‌آباد، شهری زیرزمینی با عمقی از چهار متر تا هجده متر وجود دارد که تماما توسط بشر احداث شده است. این شهر زیرزمینی در سه طبقه و متشکل از فضاهای مختلفی از جمله اطاق، کانال‌های متعدد، راهرو، چاه‌ها و بخش‌های دیگری است که هر کدام از این طبقه‌ها توسط چاه‌های عمودی شکل به یکدیگر متصل است.
نوش‌آباد در ارتفاع ۹۰۰ متر از سطح دریا و به مختصات جغرافیایی `۲۶˚۵۱ طول و`۰۵˚۳۴ عرض و در فاصله ۷ کیلومتری از شهر تاریخی کاشان و ۳ کیلومتری از شهر آران و بیدگل واقع شده‌است. این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک در تابستان و سرد و خشن در زمستان است. نوش‌آباد دارای ۳۱ هکتار بافت تاریخی و طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ دارای ۱۲۴۷۶ نفر جمعیت است. وضع طبیعی آن به صورت دشت همواری است که عوارض طبیعی در آن به چشم نمی‌خورد.
در تذکره‌های زیارات نوش‌آباد و همچنین تذکره امامزاده محمد هلال(ع) از نوش‌آباد بعنوان دارالخلافه انوشیروان، دارالملک انوشیروان، پایتخت خاقان انوشیروان و شهر انوشیروان یاد شده‌است. قدیمی‌ترین مأخذی که به نوش‌آباد اشاره دارد کتاب «الاعلاق النفیسه» (۲۹۰هجری) است. وی از نوش‌آباد به عنوان یکی از منزلگاه‌های راه بین ری و اصفهان نام می‌برد و این در حالی است که در این مأخذ اشاره‌ای به کاشان نشده‌است. همین موقعیت حیاتی نوش‌آباد بر سر شاهراه مرکزی ایران رهنمون ما به پیشینه تاریخی آن است .
آنگونه که در کتاب تاریخ قم (نوشته شده در سال ۳۷۸ هـ ق) آمده‌است «انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره (ساسانیان) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمود تا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند.» نوش‌آباد از انوشه (انوشه روان) به معنی بی‌زوال و جاویدان و بی‌مرگ می‌باشد. جایی که خوش و خرم است و روان جاویدی دارد .
مطالب مرتبط : بوم گردی در خانه های تاریخی کاشان
تاریخچه نوش آباد کاشان
در تذکره‌های زیارات نوش‌آباد و همچنین تذکره امامزاده محمد هلال(ع) از نوش‌آباد بعنوان دارالخلافه انوشیروان، دارالملک انوشیروان، پایتخت خاقان انوشیروان و شهر انوشیروان یاد شده‌است قدیمی‌ترین مأخذی که به نوش‌آباد اشاره دارد[نیازمند منبع] کتاب «الاعلاق النفیسه» ابن رسته (۲۹۰هجری) است. وی از نوش‌آباد به عنوان یکی از منزلگاه‌های راه بین ری و اصفهان نام می‌برد و این در حالی است که در این مأخذ اشاره‌ای به کاشان نشده‌است. همین موقعیت حیاتی نوش‌آباد بر سر شاهراه مرکزی ایران رهنمون ما به پیشینه تاریخی آن است (جغرافیای نوش‌آباد، ۱۳۹۴).
آنگونه که در کتاب تاریخ قم (نوشته شده در سال ۳۷۸ هـ ق) آمده‌است «انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره (ساسانیان) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمود تا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند.» نوش‌آباد از انوشه (انوشه روان) به معنی بی‌زوال و جاویدان و بی‌مرگ می‌باشد. جایی که خوش و خرم است و روان جاویدی دارد (جغرافیای نوش‌آباد، ۱۳۹۴).
مطالب مرتبط : کاشان شهر خانه و کاشانه
جاذبه های تاریخی نوش آباد
در منطقه نوش‌آباد بیش از ۱۵۰ اثر تاریخی وجود دارد که نیمی از آن در داخل بافت و نیمی دیگر در کویر این شهر قرار گرفته‌است که برخی از آثار تاریخی به شرح زیر است:
مسجد علی نوش‌آباد , قلعه خشتی نوش‌آباد (قلعه سی زان), قلعه خشتی فرزین ,پل تاریخی اسحاق آباد ,خانه تاریخی شترخان،بقعه رقیه بانو و شاهزاده ابراهیم ،خانه ارباب , آب انبارهای چاله سی، مرکزی، دربریگ و …
زیارتگاه فیض آباد
در دشت کویر شامل بقعه ایوان و صحن و رواقهای زیبا و در پس آن اتاق‌هایی مخصوص زائران است و به ثبت آثار ملی رسیده‌است. این بنا توسط آقاصدرا از خاندان بنایی ساخته شده و بسیاری از بناهای موجود در نوش‌آباد توسط این خاندان ساخته یا با دقت و مهارت بسیار بازسازی شده‌است.
قنات‌های نوش‌آباد:
به طوری که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال نوش‌آباد حدود ۲۰ رشته قنات به موازات هم به پیش می‌روند که صحنه بی‌نظیری را به وجود می‌آورد.
مطالب مرتبط : ابوزید آباد، تمدنی با جاذبه‌های بسیار
شهر مرموز و زیرزمینی نوش آباد
بزرگترین شهر زیرزمینی که در ایران قرار دارد، شهر اویی در نوش‌آباد کاشان است. این شهر معروف، یکی از حیرت‌انگیزترین و زیباترین شهرهای زیرزمینی جهان است که معماری و جذابیت آن چشم‌ها را خیره می‌کند.
شهر زیرزمینی نوش‌آباد یکی از حیرت انگیزترین شهرهای زیرزمینی جهان است. این شهرزیرزمینی در شهر نوش‌آبادکاشان واقع شده است. سابقه این شهر به حدود هزاروپانصد سال پیش و دوره ساسانی بازمی‌گردد، گفته شده این شهر از پایتخت های حکومت ساسانی در دوره حکومت انوشیروان بوده است.. این شهر زیرزمینی در سال ۱۳۸۵، به صورت کاملا اتفاقی توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بوده، کشف شد.
مطالب مرتبط : کاشان شهری با اصالت و مهد فرهنگ سنتی ایران
شهر زیرزمینی اویی
آنچه به نام شهر زیرزمینی «اویی» معروف شده است، ساختارهای متراکم، پیچیده و گسترده‌ای چون دالانه‌ای باریک تو در تو و اتاق‌هایی با ابعاد کوچک است. مجموعه اویی در زیر بافت شهر شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر نیز گسترده شده است. عمق شهر اویی را بین ۴ تا ۱۶متر تخمین زده‌اند و وسعت آن به قول اهالی منطقه، تا بیرون از حصار تاریخی شهر گسترده شده و ۴ کیلومتر تخمین زده شده است. این مجموعه که به‌صورت دست‌کن زیر بافت شهر نوش‌آباد به‌صورت مجموعه‌ای از اتاق‌ها، راهروها، چاه‌ها و کانال‌های متعددی در ۳ طبقه ایجاد شده است بر دیواره‌های آن آثار برخورد لبه شیء تیز دیده می‌شود و با توجه به سختی جنس زمین این منطقه، باستان‌شناسان این فرضیه را مطرح کرده‌اند که وسایلی که برای حفاری استفاده می‌شده، باید از جنسی شبیه الماس برخوردار بوده باشد.
خبرنگار : امیرحسین بذلی
