بروز نفخ بعد از خوردن غذا معمولا جای نگرانی نداشته و ما می توانیم با انجام کار‌ های ساده ‌ای مانند نخوردن نوشیدنی‌ های گازدار، عدم مصرف بیش از حد فیبر، آرام غذا خوردن و خوب جویدن غذا از بروز نفخ جلوگیری کنیم. بسیاری از غذا ها حاوی موادی هستند که بدن ما نمی تواند به راحتی آن ها را هضم کند و در نتیجه باعث ایجاد نفخ می شوند، در این مقاله چند ماده غذایی که در بروز نفخ معده نقش موثری را دارند را با هم بررسی می کنیم.

نفخ معده چیست

نفخ تجمع گاز در دستگاه گوارش است که با آماسیدن و بادکردن شکم، احساس‌پری و فشار در شکم پس از غذاخوردن و آروغ زدن مشخص می‌شود. نفخ از نشانه‌های سوء هاضمه است و معمولاً بر اثر خوردن برخی غذاها که بادزا و نفخ‌آورند پدید می‌آید.

علل ایجاد نفخ معده چیست

دو مورد در تولید نفخ مؤثر می‌باشند. یکی بلعیدن هوا و دیگری گاز ناشی از تجزیه غذای هضم نشده. در مورد اول بلعیدن هوا باعث جمع شدن گاز درون معده می‌شود و می‌تواند به خاطر تند غذا خوردن یا نجویدن درست غذا رخ دهد و در حالت دوم بدن بعضی از قندها را در روده باریک هضم نمی‌کند و این مواد در روده بزرگ با برخی باکتری‌های بی‌ضرر واکنش داده و باعث ایجاد گاز می‌شوند

– هضم لبنیات مانند پنیر و شیر، گاهی با مسائلی مانند عدم تحمل لاکتوز (افرادی که توانایی هضم قند لاکتوز را ندارند) همراه است که باعث ایجاد نفخ می شود، سویا و یا شیر بادام جایگزین مناسبی هستند.

– کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل و کلم پیچ حاوی فولات، ویتامین C و فیبر است و به جلوگیری از سرطان کمک می کنند، اما آن ها دارای نوعی کربوهیدارت به نام رافینوز هستند که بدن نمی تواند آن را هضم کند، کباب و یا بخار پز کردن این سبزیجات به هضم این ماده کمک می کند.

– غذا های سرشار از سدیم باعث می شوند بدن آب بیشتری را در خود حفظ کند که یکی از پیامد های آن ایجاد تورم است. غذا های بسته بندی شده و فرآوری شده مانند انواع کنسرو و سس حاوی مقدار زیادی سدیم است. نوشیدنی های الکلی نیز مانند سدیم باعث حفظ آب بیشتر و ایجاد تورم در بدن می شوند.

– هندوانه حاوی قند فروکتوز است که بسیاری از افراد قادر به هضم این قند نیستند و به همین دلیل دچار نفخ می شوند.

– پروبیوتیک موجود در ماست به تنظیم دستگاه گوارش کمک می کند، اما قند موجود در ماست های طعم دار در ایچاد نفخ معده نقش مهمی دارد.

نفخ در ناحیه شکم و به علت تجمع میزان زیاد هوا و یا گاز در دستگاه گوارش ایجاد می ‌شود. غذا خوردن یکی از علل شایع برای بروز نفخ بوده، زیرا بدن با هضم غذا، باعث تولید گاز می ‌شود. همچنین افراد در حین خوردن یا نوشیدن، بطور ناخواسته هوا را نیز بلعیده و وارد دستگاه گوارش می‌ کنند. نفخ می ‌تواند نشانه‌ ای از برخی بیماری ‌ها مانند سندرم روده تحریک پذیر یا عدم تحمل غذایی نیز باشد. هرچند در بیشتر موارد، نفخ قابل اجتناب است، اما روش ‌هایی مانند تغییر در سبک غذا خوردن می ‌توانند به ما در کاهش یا پیشگیری از بروز نفخ پس از خوردن غذا کمک کنند.

مطالب مرتبط : عامل اصلی گاز معده چیست

روش های درمان و جلوگیری از نفخ معده

اجتناب از نخوردن بیش از حد فیبر ها، آشنا شدن با غذا هایی که معده ما تحمل آن ها و هضمشان را ندارد، پرهیز از مواد غذایی پر چرب، آرام غذا خوردن و خوب جویدن می توانند ما را در هضم بهتر غذا و جلوگیری از نفخ کمک کنند.

مصرف زنجبیل می ‌تواند به مشکلات گوارشی کمک کند. زنجبیل نوعی ضد نفخ طبیعی بوده که می‌ تواند به کاهش تجمع بیش از حد گاز در دستگاه گوارش کمک کند.

نوشیدنی ‌های گازدار حاوی دی ‌اکسید کربن بوده که این گاز می ‌تواند باعث بروز نفخ شود. نوشیدن آب آن هم بعد از غذا بهترین گزینه به جای مصرف این نوع نوشیدنی ‌ها است.

صحبت کردن در حین خوردن غذا باعث افزایش بلع هوا شده و در نتیجه می ‌تواند باعث بروز نفخ شود. پس بهتر است هنگام غذا صحبت نکنیم.

بهتر است به جای مصرف افزودنی‌ های تند مانند فلفل سیاه، فلفل قرمز، سس‌ های تند و سرکه از گیاهان تازه یا خشک شده مانند شوید، ریحان، نعناع، مریم گلی، ترخون و رزماری استفاده کنی؛ زیرا غذا های تند باعث آزاد شدن اسید معده و در نتیجه سوزش آن می شود.

مطالب مرتبط : 9 معجزه نفخ شکم و معده

خوراکی هایی که برای درمان درد نفخ معده نباید خورد

آدامس
نوشابه گازدار
مواد فیبردار (مثل: کلم، کاهو، حبوبات)
سیر
چای
ذرت
پیاز
آلو

انواع دمنوش های گیاهی برای رفع نفخ معده

در این گزاش به شما ۸ دمنوش گیاهی برای کم شدن نفخ و از بین رفتن گاز معده معرفی می‌کنیم:

۱- دمنوش نعنای کوهی

در طب سنتی نعناع مزاجی سرد و مرطوب دارد و بهترین گزینه برای تسکین بیماری‌های گوارشی است. تحقیقات نشان می‌دهد فلانوئید‌های موجود در نعناع باعث مهار شدن سلول‌های ایمنی در معده می‌شوند. این سلول‌ها گاهی اوقات تولید گاز کرده و باعث نفخ معده می‌شوند. نعناع همچنین در رفع اسپاسم معده مؤثر است.
اگر نمی‌توانید چای نعناع بخورید می‌توانیدروغن آن را تهیه کنید و روی معده و شکم خود ماساژ دهید، اما نباید این نکته را فراموش کنید که چای نعناع ۶ برابر روغن آن خاصیت و اثر بخشی دارد. شما می‌توانید، چای نعنا را از مراکز معتبر تهیه کنید و اگر به جایی دسترسی نداشتید می‌توانید از برگ نعنای تازه و یا خشک شده آن در چای خود استفاده کنید.

دمنوش لیمو- نعناع

گزارش آژانس دارویی اروپا نشان می‌دهد که استفاده از چای لیمو-نعناع بر اساس طب سنتی در رفع گاز و کاهش نفخ معده بسیار مؤثر است.
این چای بهترین نوشیدنی برای هضم آسان غذاست که درد‌های شکمی، یبوست و بیماری‌های گوارشی را درمان می‌کند. لازم به ذکر است اثرات آن روی معده هنوز به طور کامل مورد آزمایش قرار نگرفته است و به تحقیقات بیشتری نیاز است.

۳- دمنوش بومادران

این گیاه کمی تلخ است وشما می‌توانید طعم آن را با اضافه کردن مقداری لیمو و عسل ملایم کنید. بومادران را به عنوان ادویه و چاشنی غذا هم استفاده می‌کنند که در هضم بهتر و سریعتر غذا کمک زیادی می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهد که تنها ۱ گرم از پودر بومادران درد‌های شکمی را کم می‌کند و مصرف آن باعث آزاد شدن بزاق‌های معده شده که در کاهش التهاب معده و هضم صحیح غذا مؤثر است. نوشیدن چای بومادران باعث از بین رفتن انگل‌های معده می‌شود.
یاداوری این نکته بسیار مهم است که زنان باردار به هیچ عنوان نباید از بومادران چه به عنوان یک نوشیدنی و چه به عنوان ادویه درغذا استفاده کنند چرا که باعث انقباضات رحمی و سقط جنین می‌شود.

۴- چای زنجبیل

از قدیم الایام از چای زنجبیل برای درمان معده درد استفاده می‌کردند. زنجبیل گیاهی است ضد تهوع و به زنان باردار توصیه می‌شود روزانه ۱ گرم از آن را بخورند.
خوردن چای زنجبیل به خصوص بعد از غذا سرعت هضم غذا را بالا می‌برد، ناراحتی‌های گوارشی را کاهش می‌دهد و مانع از اتهاب و نفخ معده می‌شود. قبل از اینکه چای زنجبیل خود را بنوشید کمی عسل به آن اضافه کنید، زنجبیل طعم بسیار تندی دارد.

۵- دمنوش رازیانه

برای تهیه چای رازیانه از دانه‌های آن به همراه کمی شیرین بیان استفاده می‌کنند. رازیانه در طب سنتی برای درمان اختلالات گوارشی، درد‌های شکمی، التهاب و گاز معده و یبوست استفاده می‌شده است.
در آزمایشاتی که روی موش‌ها صورت گرفت ترکیب رازیانه با عصاره زعفران، زخم معده آن‌ها را درمان کرد. هماهنطور که قبلا گفته شد یکی از دلایل نفخ شکم، زخم معده است.
چای رازیانه باعث ملین شدن معده شده و در نتیجه یبوست را درمان می‌کند. اگر مبتلایان به یبوست یک فنجان چای رازیانه در روز بنوشند به طور حتم درمان می‌شوند.

۶-  دمنوش ریشه کوشاد یا ژنسیان

کوشاد گلی است که گل‌های زرد و ریشه‌ای ضخیمی دارد. چای این گیاه ممکن است کمی بی مزه باشد پس در صورت استفاده قبل از نوشیدن به آن بابونه و عسل اضافه کنید.
در طب سنتی استفاده از ژنسیان بسیار معمول بوده و برای درمان بیماری‌های گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه ژنسیان حاوی مقدار زیادی فلاونوئید و ایریدوئید است که باعث کاهش نفخ معده می‌شوند.

۷- دمنوش بابونه

چای بابونه با برگ‌های کوچک سفید یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی برای رفع مشکلات معده و گوارشی است. دمنوش این گیاه یکی از بهترین گزینه‌ها برای رفع التهابات معده و کاهش نفخ آن است. این گیاه همچنین در درمان زخم معده و درد‌های شکمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یادتان باشد گل بابونه خاصیت درمانی دارد نه برگ و ساقه‌های آن. پس قبل از مصرف، مطمئن شوید که برگ آن را تهیه کرده اید.

۸- دمنوش گلپر

گلپر از خانواده کرفس هاست. چای ان طعم تلخی دارد و بهتر است قبل از مصرف کمی آبلیمو به آن اضافه کنید. جوشانده ریشه این گیاه باعث هضم سریع و صحیح غذا شده و ترشح اسید معده را تنظیم می‌کند. گلپر در درمان یبوست نیز مفید است و نفخ معده را کاهش می‌دهد.
برخی از متخصصان بر این باورند که گلپر را نباید در دوران بارداری مصرف کرد و برای استفاده حتما باید با پزشک مشورت شود.