دکتر حسین کاویان‌فر، روانشناس تخصصی، زوج درمانگر و سکس‌تراپ، به بررسی زوایای پنهان این بحران در جامعه ایرانی پرداخت.
دکتر کاویان‌فر با تقسیم سال‌های زندگی زوجین از اهمیت روابط جنسی گفت: «اگر زندگی را به سه قسمت تقسیم کنیم، یک‌سوم اولیه که دوران جوانی و بزرگسالی اولیه زوج‌هاست، رابطه جنسی 75 درصد رابطه را شکل می‌دهد؛ یعنی اگر سن یک رابطه 60 سال باشد و زوج هم در 25 سالگی ازدواج کرده باشند، تا 45 سالگی رابطه جنسی دوسوم از رابطه را تشکیل می‌دهد. همین مساله و این آمار کوچک، وضعیت زوجین و در واقع اهمیت رابطه جنسی را روشن می‌کند.»
این روانشناس به اصول شکل‌گیری هویت جنسی اشاره کرد: «تربیت جنسی قواعد و اصول استاندارد دارد و نکته مهم اینکه باید از نهاد خانواده این تربیت شکل بگیرد. بر اساس اصول مشخص، این تربیت از سه‌سالگی آغاز می‌شود و نحوه تولد، جنسیت، نوع خانواده و موارد مختلفی بر عمیق‌ترین لایه‌های جنسی فرد شکل می‌گیرد و ما آن را هویت جنسی می‌نامیم. این هویت جنسی شامل آگاهی افراد از جنسیت خود، کارکردهای جنسی، تفاوت با جنس مخالف و... می‌شود. حالا اگر این روند آموزشی درست و سالم شکل بگیرد که هیچ، اما اگر دچار اختلالات مختلف شود، نداشتن این شناخت بر شکل زندگی تاهل افراد تاثیر می‌گذارد و مشخصاً اثراتش را در روابط جنسی نشان می‌دهد.»
مطالب مرتبط : 60 درصد طلاق ها جنسی است
طرح‌واره‌های منفی بر رابطه جنسی زوجین تاثیر می‌گذارد
این زوج درمانگر معتقد است اصلاح طرح‌واره‌ها باید قبل از ازدواج صورت گیرد: «بر روند این آگاهی از هویت جنسی، موارد مختلفی تاثیر می‌گذارد. آن هم در شرایطی که بخواهیم هم مسائل زیستی، هم روانی و هم اجتماعی را در نظر بگیریم. بر همین اساس ژنتیک، الگوهای خانوادگی یعنی نوع نگاه‌شان به مسائل جنسی شامل مذهب، نژاد، زبان، تجربه‌های قدیمی مثل آزارهایی که شاید افراد تجربه کرده باشند، طرح‌واره‌های مختلفی را برای فرد در ذهنش می‌سازد که می‌تواند مثبت یا منفی باشد.»
کاویان‌فر ادامه داد: «حالا در صورتی که این طرح‌واره‌ها با الگوی منفی شکل بگیرد، اختلالات روابط زوجین را به همراه خواهد داشت. زمانی که خانواده، جامعه، مدرسه و خود شخص نتوانند این روند را با سلامت طی کنند، بدون شک این مسائل را وارد زندگی می‌کنند. در چه صورتی این اتفاق نمی‌افتد؟ وقتی افراد پیش از ازدواج برای شناخت خود ورود و به مشاوران ازدواج مراجعه کنند. چه ازدواج سنتی و چه ازدواج مدرن، هیچ تفاوتی ندارد. زوجین باید بدانند مشاوره برای پیش از ازدواج است و باید این کار را در برنامه‌هایشان قرار دهند. قبل از اینکه رابطه وارد فضای عاطفی شود باید این کار را انجام دهند تا مورد سنجش قرار گیرند. در مراکز مشاوره البته باید تمام اقدامات به صورت اصولی انجام شود؛ یعنی در صورتی که زوجین آموزش‌ها را در جامعه خود ندیده‌اند، مراکز مشاوره موظف‌اند این مراحل را طی کنند. چون در صورتی که این اتفاق نیفتد، قطعاً نیاز به مراجعه مشاوران زوجین در روند زندگی احساس خواهد شد که البته بازهم برخی زوج‌ها این مساله را جدی نمی‌گیرند و زمانی اقدام می‌کنند که دیگر راهی برای بازگشت رابطه وجود ندارد.»
خیانت و طلاق عاطفی از بی‌توجهی به مسائل جنسی آغاز می‌شود
کاویان‌فر رابطه جنسی را به دماسنج روابط تشبیه کرد: «در همین شرایط است که بحران‌هایی همچون روابط خارج از ازدواج، خیانت یا طلاق‌های عاطفی شکل می‌گیرد. مسائل جنسی همچون دماسنج یک رابطه است ولی افراد این مساله را اصلاً جدی نمی‌گیرند. خود من مراجعانی داشتم که 12 سال با یکدیگر زندگی می‌کردند، بدون اینکه رابطه جنسی داشته باشند و در واقع تنها همخانه هم بودند.»
مطالب مرتبط : طلاق عاطفی بین زوجین چگونه به وجود می‌آید؟
او با اشاره به آمار طلاق‌های ناشی از این مشکل ادامه داد: «بر اساس مراکز مشاوره‌ای که من در آنها کار می‌کنم، عموماً بالای 50 درصد از طلاق‌ها، ریشه در مشکلات عاطفی و جنسی دارد. این رقم تازه مربوط به افرادی است که در این‌باره صحبت می‌کنند. زوج‌هایی هستند که به خاطر آموزه‌های مذهبی حتی از مطرح کردن این مساله در جلسات مشاوره هم نگرانی و شرم دارند.»
کاویان‌فر در پایان گفت: «بحث جنسی در خانواده‌های ایرانی موضوعی علی‌السویه است. والدین هنوز نمی‌دانند آگاهی جنسی تا چه حد بر سلامت و آینده فرزندشان تاثیر می‌گذارد. از سوی دیگر، مدارس هم عملاً هیچ اقدامی نمی‌کنند. باید به طور کلی بستری برای این آموزش فراهم باشد. همین الان پرونده‌های قضایی به طور جدی مساله اختلال جنسی زوجین را قید نمی‌کنند و آن را زیرگروه عدم شناخت مهارت‌های زندگی قرار می‌دهند. اگر می‌خواهیم جامعه‌ای سالم داشته باشیم، باید از این سطح گذر کنیم و موضوع جنسی و تربیت جنسی را به عنوان اصل مهم آموزشی در خانواده‌ها و مدارس جا بیندازیم.»
خبرنگار : امیرحسین بذلی
